Cevşen’ü-l Kebir’de on altı babta neden (يا) ya nida edatı kullanılmamış olabilir?

Değerli Kardeşimiz;

(يا) / "Ya" nidası Arapçada uzaklık ifade eder. Yani uzakta olan birine seslenince kullanılır. Bu mana mucibince bu bablarda huzur-u ilahiyeye açılan kapılara / bablara işarettir. Ayrıca bu bablarda Hz. Peygamber (asm) öyle bir huşu ve huzur ile okumuştur ki; sanki Zat-ı Akdes'in huzurundaymış gibi hissedip (يا) edatını kaldırmış veya kaldırılmış olabilir.

Ayrıca Kur'an'a baktığımızda, birçok peygamberin ismi (يا) "ya" edatı ile birlikte kullanıldığı hâlde, Hz. Muhammed (asm) için (يا) "ya" edatı kullanılmamıştır. Sadece nebi ve resul gibi sıfatlarda ya edatı getirilmiştir. Bu da kurbiyet ve derecenin ne kadar âli ve ulvi olduğuna işaret eder.

"يا ile nida edilen insanlar gafil, gaib, hazır, cahil, meşgul, dost, düşman gibi çok muhtelif tabakalara şâmildir. Bu muhtelif tabakalara göre يَا'nın ifadesi değişir. Mesela: Gafile karşı tenbihi ifade eder, gaibe ihzarı, cahile tarifi, dosta teşviki, düşmana tevbih ve takri'i gibi her tabakaya münasib bir ifadesi vardır. Sonra makam kurbu iktiza ettiği halde, uzaklara mahsus olan يَا edatının kullanılması birkaç nükteye işarettir.

Birisi: İk"azı ifade eden ve ikaz için kullanılan يَا harfidir..."(1)

Ya nidası, ayrıca ikaz manasında da kullanılır. Bu bablarda ayrıca bir nur ve mananın gizli olduğunu ve buna dikkat edilmesi gerektiğine işaret olabilir.

1) bk. İşaratü'l-İ'caz, Bakara Suresi 21-22. Ayetlerin Tefsiri.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü