"Ey ehl-i tevhid! Ben, kendi müvekkillerim namına bir şey bulamadım, mevcudatta bir hisse çıkaramadım, mesleğimi ispat edemedim..." Bu suali açar mısınız?

Değerli Kardeşimiz;

Bu sorunun detaylı izahı Nur Küllîyatı’ndaki tevhid bahislerinin tamamıdır. Zira müvekkiller, tabiatperest, esbapperest ve müşrik gibi umum enva-ı ehl-i şirk ve küfür ve dalalettir. Bunların hepsine Külliyat’ın tamamında cevap verilmiş ve tümünün batıl olduğu ispat edilmiştir.

Burada sadece kısa bir hatırlama ile yetinme durumundayız:

Soruda geçen ilk müvekkil tabiatperestlerdir. Tabiatın bir sanat-ı ilahi olduğu, sani olamayacağı Tabiat Risalesi’nin tamamında birçok yönüyle izah ve ispat edilmiştir.

İkinci müvekkil esbapperestlerdir. Yani sebeplere tesir veren, eşyayı sebeplerin icad ettiğini iddia edenlerdir. Yine Külliyat'ta "Esbab, bir perdedir. … Fakat, iş gören kudret-i Samedâniyedir." (Sözler, Yirmi İkinci Söz, İkinci Makam.) hakikati de çok yönlü olarak izah edilmiştir.

Sadece şu kadarını ifade edelim:

Ağaç sebep, meyve mesebbebdir, yani neticedir. Meyveyi yapan ağaç değildir, zira ağaç da yapılmıştır. Ağaç ise kâinat tezgâhında dokunmuştur. Yine, çocuk müsebbeb, anne ve baba ise sebeplerdir. Bunların sadece bir perde olduğunu, her ikisinin de çocuğun hiçbir organını, hatta hiçbir hücresini yapamayacakları inkârı kabil olmayan bir hakikattir.

Müşriklere, yani Allah’a ortak isnat edenlere gelince:

Tabiat ve sebepler mevcutturlar, ancak icatta tesirleri yoktur; şeriklerin ise varlıkları mümtenidir, imkânsızdır. Bilindiği gibi, ortaklık, bir işe tek başına güç yetirememekten kaynaklanır. Şirketler bunun için kurulmuşlardır. Bütün sıfatları sonsuz olan Allah’ın şeriki olduğu düşünülemez. Üstat Hazretleri dersin devamında bu konuyu tahlil ile şeriklerin muhaliyetini yani mümkün olmayacağını ispat etmiştir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü