"Hayat-ı insaniye, herbirisi çok tabakalara şâmil olarak, hayat-ı maddiye, hayat-ı ruhaniye, hayat-ı mâneviye, hayat-ı cismâniye gibi nevilere ayrılır, inbisat eder." İzah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

Aslında hayatın iki boyutu vardır. Birisi ruh boyutu, diğeri cisim boyutudur. Diğer bütün mertebeler bu iki boyutun ara tonlarıdır. Hayatın zirve mertebesi ruhun hayat makamı iken, en aşağı ve en süfli olanı da cismanî ve maddî hayattır.

Ruh ile beden, tabiat ve mizaç olarak birbirine zıt varlıklardır. Ruh nuranî ve latif; beden ise, maddî ve kesif bir varlıktır.

Ruh, zaman ve mekân kaydından mücerrettir. Beden ise zaman ve mekân ile mukayyettir.

Ruh bir anda binlerce işi tedbir ve tedvin edecek bir hâsiyettedir. Beden ise aynı anda iki işi yapamaz.

Ruh hafif ve kayıtsızdır, beden ise hantal ve sakildir.

Ruh inbisat ve tekemmül ettikçe beden incelir, ruha karşı mukavemetini kaybeder ve onun gibi latif ve nuranî olmaya başlar. Beden kalınlaşır ve hükmünü icra ederse, yani madde ve maddî kayıtlar inkişaf edip kesafet galip olursa, o zaman da ruh asliyetini kaybeder ve sakîl bir hale inkılab eder. Onun için ruh ile beden iki mübayin, yani farklı ve muhalif rakiptir.

Bir insanın hayatında bu rekabeti ruh kazanırsa, yani ruh inkişaf edip hükmünü icra ederse, beden de nuranileşir ve ruh gibi hiffet bulur. Ruhun hayat mertebesine terfi eder.

Ruhun hayat mertebesine manevî hayat diyebileceğimiz gibi, bedenin hayat mertebesine de maddî hayat diyebiliriz. Maddî hayat ile manevî hayat arasında çok tabaka ve mertebeler olduğu için, hepsini bu iki gurpta değerlendirebiliriz.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü