İnsan, Cenab-ı Hakk'ın bütün esma-i hüsnasına, isimlerinin tecellilerine muhatap mıdır?

Değerli Kardeşimiz;

İnsan, mahiyet ve fıtrat olarak iki ciheti ve iki yüzü olan bir varlıktır. Bir yüzü maddî ve cismanidir, şu şahit olduğumuz maddî âleme bakar. Diğer yüzü ise ruhani ve manevidir, gaybi âlemlere bakar. İnsan dili ile nasıl maddî yiyecek ve içecekleri tadıp tartıyorsa, aynı şekilde vicdanı ile de gaybi âlemlerden haber verir, oralara ait meseleleri vicdan terazisi ile hisseder.

Beden, bu şahadet âlemin nasıl bir hulasası ve küçük bir modeli ise, insandaki ruh da gaybi ve ahiret âlemlerinin bir hulasası ve bir küçük modelidir. Beden ve ona takılan bütün hasseler, bu maddî âlemde her şeyi nasıl bir nevi kuşatıyor ise, ruh da aynı şekilde manevî âlemleri kuşatıyor. Maddî âlemde tecelli eden, isim ve sıfatları tartıp tanıyan; beden ve ona takılan aza, duygu ve latifelerdir.

Manevî ve gaybi âlemlerde, yani âlem-i ahirette tecelli eden isim ve sıfatları tartıp tanıyan da; insanın ruhu ve maneviyat cephesidir.

Maddî ve manevî âlemlerde tecelli eden bütün isim ve sıfatlar, aynı şekilde kâinatın hulasası ve küçük bir modeli olan insanda da tecelli eder. İnsan her iki âlemde görünen isimleri ve sıfatları üzerinde cem eden yegâne varlıktır.

Nasıl Allah’ın isimleri içinde İsm-i Azam var ise, isimlerin tecelli ettiği mazharlar içinde Mazhar-ı Azam da vardır ki; bu insandır. İnsan âdeta beden ve ruhu sayesinde, bütün âlemlerin özü ve hulasası gibidir. Bütün varlık âleminde azametli ve şaşalı olarak tecelli eden isimler, insanda da cüzi ve okunaklı olarak tecelli etmiştir. İnsan bu yönüyle çok zengindir, zira mahlûkat içerisinde İlâhî isimlere en büyük ve en câmi’ ayna insandır.

Allah’ın bütün isim ve sıfatlarına külli bir şekilde sadece insan muhataptır. Meleklerde nefis ve cismanilik olmadığı için, Allah’ın birçok ismine mazhar ve muhatap olamıyorlar. Ama insanda hem maddî hem manevî cephe beraber bulunmasından dolayı, Allah’ın her bir ismine mazhar ve muhataptır. Bu sebeple insan; fıtrat ve mahiyet bakımından, Allah’ın bütün isim ve sıfatlarına mazhar ve muhatab-ı azamadır.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü