İşârâtü'l-İ'câz, Sure-i Fatiha bölümünde, neden sürekli Rahman ismi nazara veriliyor?

Değerli Kardeşimiz;

Evvela, Rahman ismi hem besmele de hem de Fatiha suresinde geçen bir isimdir. Bu sebeple çoklukla zikredilmesi gayet normaldir.

İkincisi, Rahman, ism-i has tecell-i ammdır, Rahim ise ism-i amm tecell-i hasdır. Yani Rahman isim olarak Allah’ın özel bir ismidir, bu yüzden başkalarına müstakilen verilmesi caiz değildir; ama tecelli noktasından bütün mahlukatı içine alır. Mümin kafir, zalim mazlum, müttaki fasık, canlı cansız ayırımı yapmaksızın bütün mahlukata şefkati ile tecelli eder. Ahiret hayatından çok dünya hayatına bakar. Yani Rahman ismi dünya hayatında galiben tecelli eder.

Ayrıca Rahman isminin büyük nimetlere bakması ayırım yapmaksızın her şey üstünde tecelli etmesinden dolayıdır. Bu sebeple Rahman ismi daha çok konu edinilmiş denilebilir.

Üçüncüsü,

"Cenâb-ı Hakkın ismi, Zât-ı Akdesine ayn olduğu cihetle, Lâfza-i Celâl, sıfât-ı ayniyeye işarettir. اَلرَّحِيمِ de, fiilî olan sıfât-ı gayriyeye îmadır. اَلرَّحْمٰنِ dahi, ne ayn ne gayr olan sıfât-ı seb’aya remizdir. Zira Rahmân, “Rezzak” mânasınadır. Rızık, bekaya sebeptir. Beka, tekerrür-ü vücuttan ibarettir... "(1)

Bu paragrafta da ifade edildiği gibi, kainatta icracı olan yedi sıfat Rahman isminden nebean ediyorlar. Yani hay, kelam, kudret, ilim, irade, sem ve basar, Rahman isminin kaynağından tecelli ediyorlar ve kainatta her şeyi ihata etmişler. Dolayısı ile Rahman ismi daha bir ön plana çıkmaktadır denilebilir.

(1) bk. İşârâtü'l-İ'câz, Fatiha Suresi Tefsiri.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü