İsm-i Hakemin tecelli-i azamını izah eder misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
“El-Hakem” ismi, mutlak hakim ve tek hüküm sahibi anlamına gelmektedir. Hakem, “hüküm verme yetkisini elinde tutan, son hükmü verecek olan” demektir.
Rabbimizin yaratılışta eşyanın tabiatına koyduğu hükümler, ilk insandan bu yana indirdiği kitapların içerdiği hükümler, dünyada olup biten hadiselere dair hükümler, ahirette verilecek nihai hükümler bu isme işaret eden hükümler olup Hakem isminin birer tecellileridir.
"İşte o, Allah’tır; ondan başka ilah yoktur. Önünde de sonunda da hamd ona mahsustur, hüküm de onundur; sadece ona döndürüleceksiniz." (Kasas, 28/70)
Bu dünyada işler sarpa sardığında, haklıyla haksız birbirine karıştığında bunları nihai çözüme kavuşturacak olan da odur (c.c). Ondan başkası her olayı bütün sebepleri ve sonuçlarıyla birlikte, her girdiyi dikkate alacak şekilde bilemez. Bilemeyince de tam bir adaletle hükmedemez. Bu nedenle mutlak adalete dayalı nihai hüküm ancak Allah Teâlâ tarafından ve ahirette gerçekleşecektir.
"De ki: Ey gökleri ve yeri yaratan, duyular ötesini ve duyular âlemini bilen Allah'ım! İhtilafa düştükleri konularda kulların arasında hükmü sen vereceksin." (Zümer, 39/46)
Allah bir şeye hükmettiğinde eşya ona mutlak anlamda itaat eder. Mesela Güneş'e "Sen şu yörüngede şu hızda şu mesafede dönüp dünyaya hizmet edeceksin." diye hükmeder ve Güneş bu hükmün gereği milyarlarca yıl bu hükme boyun eğip mutlak itaat eder. Büyüklüğüne güvenip ilahi hükme isyan edemez. Küçük bir atoma da benzer vazifeler verir yani hükmeder atom da küçüklüğünü kullanıp onun hükmünden kaçamaz; o ilahi hükme boyun eğip itaat eder. Bu anlamda Hakem ismi kâinatın her noktasında her alanında tecelli eder, kendi mana ve hükmünü icra eder.
Hakem isminin tecell-i azamı bütün kâinatta bütün varlıklarda bütün eşyada hükümlerini birden düşünmek ve o ismin azami ve azametli manasını tefekkür etmektir. Küçük bir atomda tecelli eden hüküm galaksilerde de tecelli ediyor. Cüzi ve külli tecellilerin hepsinin birden düşünülmesi ve tefekkür edilmesi ile tecell-i azam anlaşılır.
İlave bilgi için için:
- Hakem ismi nedir, varlıktaki tecellisi nasıldır?
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü