"Kabâil ve tavâife inkısam, şu ayetin ilan ettiği gibi tearüf içindir, teavün içindir." Farklı olmakla tearüf arasındaki münasebeti izah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

Her kavmin farklı olması, kavimlerin tanışmasına ve farklı özellikteki kavimlerin maddi ve manevi varlıklarından istifadeye sevk etmeye vesile olmuştur. Bazı milletler sanata daha çok yatkın iken, diğer bir millet de bilimsel buluşlara yatkın olabilir. Başka bir millet de ticaret alanında uzman olduğu hâlde, başka bir millet savaş taktiği açısından uzman olabilir. Bunlar birbirlerinin meziyetlerinden istifade ederler.

Ayrıca her milletin farklı olması, o milletlerin kendi bünyesindeki fertlerin birbirlerine daha da yakınlaşmasına ve yardımlaşmasına vesile olmaktadır. Bediüzzaman Hazretleri buna "müspet milliyet" nazarıyla bakmaktadır. Yani her milletin kendi bünyesindeki fertlerin birbirlerine ciddi yardım ve destek vermesine vesile olur. Tabi bu yardım ve destek, başka milletlere düşmanlığa götürmemesi gerekir.

Her insanın kendine özel bir yüz kimliğinin olması nasıl insanların birbirini tanıması ve birbirini ayırt etmesi için elzem ve gerekli ise, benzer bir durum insanların farklı kavim ve milletlere bölünmesinde de geçerlidir.

Mesela, her insanın yüzü, sesi, boyu, kokusu, parmak izleri aynı olmuş olsa idi, insanların birbirini tanıması mümkün olmaz, birbirleri ile olan ilişkileri felç olur ve hayat diye bir şey kalmazdı. Farklılıklar birbirini tanımak içindir. Kişilerin kendilerine özel kimliklerinin oluşması içindir.

Aynı durum millet ve kavimler için de geçerlidir. Her kavim her millet bir insan gibidir. Kendine özel bir karakteri, kendine has bir kimliği ve kendine özgü bir meziyeti vardır. Ve diğer milletler bu milleti bu özel kimliği ile tanıyabilir ve bilebilir.

İnsanlık tek millet tek kavim olmuş olsa idi, o zaman farklılıklardan meydana çıkan meziyetler, değerler ve güzellikler kaybolurdu. İnsanlık robotlaşıp insanlar arasındaki rekabet ve gelişim söz konusu olmazdı.

Her bir kavim ve millet ayrı bir meziyete sahip olduğu için, insanlığa o yönde hizmet ediyor ve o yönde faydalı oluyor.

Ayrıca farklılıkların temel nedeni ilahi isimlerin her insanda ve her millette farklı tecelli etmesinden meydana gelmektedir. Tek tip insan veya tek tip kavim olsaydı, farklılıklar kaybolup tecelli çeşitliliği ve zenginliği zayi olurdu.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü