Kâinattaki tesanüt, teavün, tecâvüb, teanuk, musahhariyet, intizamın bir tek "Müdebbir’in tertibiyle idare edildikleri ve Mürebbi’nin tedbiriyle sevk edildiklerine" nasıl şehadet ediyorlar?

Değerli Kardeşimiz;

Bu âlemde müşahede edilen bütün dayanışmalar, yardımlaşmalar ve benzeri müşterek hareketlerle kâinatta bir nizam ortaya çıkmakta ve bu muntazam ve hikmetli faaliyetler neticesinde, milyonları aşkın bitki ve hayvan türleri meydana gelmektedir.

Henüz bitkiler de canlılar da hiç ortada yokken, kâinat fabrikasının bu mamullere göre şekillenmesi, aralarında bir yardımlaşma ve dayanışmanın tesisi gösteriyor ki, bütün bu faaliyetler kâinat Hâlık’ının tertibiyle ve tedbiriyle yapılmaktadır.

Büyük âlem olan kâinatta büyük çapta müşahede edilen bu hakikat, küçük bir âlem olan insanda da kendini göstermektedir. İnsanın organları birbirlerini tanımazlar, ama aralarında akıl almaz derecede mükemmel bir yardımlaşma ve dayanışma vardır. Hepsi bir ruhun emrinde sevk ve idare edilirler.

Eğer o ruhun varlığı kabul edilmezse, bu organların akıllı ve şuurlu olmaları, birbirlerini tanımaları, vazifelerini bilmeleri, yardımlaşmaya karar vermeleri ve bunu tatbikata koymaları gerekir. Bu ise son derece akıldan uzaktır. O halde, bu yardımlaşmalar organların kendi iradeleriyle değil, Allah’ın bu küçük âlemi sevk ve idare etmek üzere tavzif edildiği şuurlu bir kanun olan ruh ile görülmektedir.

Bunun gibi, kâinattaki bu cansız varlıklar arasındaki yardımlaşmalar ve dayanışmalar da onları yaratan ve belli vazifelerde çalıştıran küllî bir iradeyi, sonsuz bir ilmi ve nihayetsiz bir kudreti açıkça göstermektedir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü