"Kavaid birbiriyle olmazsa müstenid ve müstemid: Cumhur-u nasta olmaz, ne müsmir ve müessir. Şeriatta şeair; kalır mühmel, muattal. Umur-u nasta olmaz, müstenid ve mu'temid." İzah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

"Kuvvet Hakka Hizmetkâr Olmalı"

"Hikmetteki desâtir, hükûmette nevâmis, hakta olan kavânin, kuvvetteki kavâid birbiriyle olmazsa müstenid ve müstemid, cumhur-u nasta olmaz ne müsmir ve müessir. Şeriatte şeâir kalır mühmel, muattal; umur-u nasta olmaz müstenid ve mu'temid." (Sözler, Lemeat, Kuvvet Hakka Hizmetkâr Olmalı.)

Eğer hikmet var, ama hükûmet yoksa, o zaman hikmeti tatbik edecek merci olmaz. Şayet hükûmet olur, ama hikmet olmaz ise, bu sefer de hükûmet zulüm ve baskı ile insanlara rahatsızlık verir. Bu yüzden hükûmete hikmet, hikmete hükûmet lazım, bunlar birbirini tamamlayan şeylerdir.

Yine eğer hak var, ama onu tatbik edecek siyasi bir iktidar yok ise, o zaman o hakkın insanlara bir faydası olmaz. Hakkın tatbiki için kuvvet lazım. Şayet siyasi bir kudret var, ama hak yoksa; bu sefer de kuvvet insanları ezmekte ve zulmetmekte kötü bir vasıta haline dönüşür. Öyle ise hakka kuvvet, kuvvete hak lazım.

Bu birbirini tamamlayan şeyler bir arada olmaz ise, insanları adil ve merhametli bir şekilde idare etmek mümkün olmaz. Şeriatın kuvvete, kuvvetin de şeriata ihtiyacı vardır; yoksa şeriat insanların hayatından çıkıp gider, hâlihazırda olduğu gibi...

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü