"لَهُ الْحَمْدُ" ne demektir? "Hamd ve sena, medih ve minnet ona mahsustur, ona layıktır." cümlesini izah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

Yirmi Dokuzuncu Mektup’tan bir bölüm:

"Ne kadar hamd ve medih varsa, kimden gelse, kime karşı da olsa, ezelden ebede kadar hastır ve layıktır o Zat-ı Vâcibü’l-Vücuda ki, Allah denilir..." (Mektubat, Yirmi Dokuzuncu mektup, Birinci Risale)

Bir insan Selimiye Camii’ni hayretle seyrederken, o caminin neyini methetse o medih Sinan’a gider, yani ona has ve layıktır. Mesela, kubbeyi methetse zahirde medih ve senası kubbeyedir, ama hakikatte o en büyük kubbeyi o günün şartlarında çatmak, düşürmeden durdurmak çok büyük bir sanaattır ve bu sanatta kubbenin taşlarının hiçbir hissesi yoktur.

Bu kelimenin "Lehülmülk" yani “mülk umumen onundur” kelimesinden hemen sonra gelmesi de bu noktada çok mühimdir. Semavat ve arzdan, hücrelere, genlere kadar ne kadar varlık varsa hepsi Allah’ın mülkü, onun mahlûku, onun eseri ve onun sanatıdır. Güneş yapan da odur, çiçek yapan da. O hâlde insan bu mülk âleminde neyi methetse, Allah’ı methetmiş olur. İman edenler bunun şuurunda olmakla mümin ve arif olma şerefine ererler. İnanmayanlar ise Selimiye’nin kubbesinden kapısına kadar her şeyine hayret ederken, Sinan’ı hiç düşünmeyen gafil bir turist hükmünde kalırlar.

"Hamd ve sena, medih ve minnet ona mahsustur, ona layıktır." (bk. age., Yirminci Mektup, Birinci Makam)

Şükür, övgü ve minnet yalnız ve yalnız Allah’a yapılır. Çünkü bizi yoktan var eden, varlığımızı devam ettiren, hayatımıza lazım olan bütün imkânları hazırlayan Allah’tır. Onun ihsanları, lütuf ve ikramları her şeyimizi kuşatmıştır. Cenab-ı Hakk’ın sonsuz nimetlerine, ihsan ve ikramlarına karşı şükür ve hamd etmemek, medih ve senada bulunmamak en büyük nankörlük ve en büyük bir hürmetsizliktir.

Allah mutlak kemal, cemal ve ihsan sahibidir. Ondan başka ilah ve Rab yoktur. Bütün sebepler de ona muhtaçtır, onun iradesi ile kaimdir. O, bir an elini çekse her şey yerle yeksan olur. Bu durumda başka şeylere minnet etmek, başka sebeplere şükür vaziyeti takınmak tam bir nankörlük ve affedilmez bir cinayettir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü