"Mekke’den Medine’ye hicreti esnasında, feth-i Mekke haberinin Cibrîl-i Emînle nüzûlü..." Mekke'nin fethi haberi hicret ederken mi gelmiş?

Değerli Kardeşimiz;

"Nitekim, Sallâllahü Aleyhi ve Sellem Efendimizin Mekke’den Medine’ye hicreti esnasında, feth-i Mekke haberinin Cibrîl-i Emînle nüzûlü, Peygamberimizi ve sahabe efendilerimizi memnun ettiği gibi,.."(1)

“O ağacın altında sana bağlılık sözü verdikleri sırada o müminlerden Allah razı olmuştur; gönüllerinde olanı bilmiş, onlara huzur ve güven vermiş, pek yakın bir fetihle ve elde edecekleri birçok ganimetle de kendilerini ödüllendirmiştir. Allah, izzet ve hikmet sahibidir.” (Fetih, 48/18-19)

"Allah, resulüne gerçeğe uygun rüyasında doğruyu bildirmiştir. Allah izin verirse hiçbir şeyden korkmaksızın, (umrenizi yaptıktan sonra) ya saçlarınızı kazıtarak veya kısmen kestirerek, güven duygusu içinde Mescid-i Harâm’a muhakkak gireceksiniz. Allah sizin bilmediğinizi bilmektedir ve bundan başka hemen gerçekleşecek bir fethi de takdir buyurmuştur." (Fetih, 48/27)

Mekke'nin fethini haber veren Fetih suresi Hudeybiye Antlaşması’nın hemen ardından, Hz. Peygamber (asm) ve ashabı Medine’ye dönerken yolda nazil olmuştur. (Buhârî, “Tefsîr”, 48/1, 5; “Feżâʾilü’l-Ḳurʾân”, 12; Tirmizî, “Tefsîr”, 48/1, 2).

"Kur’an’ı sana indiren Allah, elbette seni dönülecek yere tekrar gönderecektir. De ki: 'Kimin doğru yolda yürüdüğünü, kimin de apaçık bir sapkınlık içinde olduğunu en iyi Rabbim bilir.'" (Kasas, 28/85)

Bu ayetin, hicret esnasında Mekke ile Medine arasında Cuhfe denilen yerde indiği rivayet edilmiştir (Şevkânî, IV, 184). “Allah, elbette seni yine dönülecek yere tekrar gönderecektir.” ifadesi, müşrikler tarafından zulme maruz kaldığı için Mekke’den hicret eden Hz. Peygamber’in (asm) bir gün zaferle tekrar oraya döneceğinin bir işaretidir.

“Döndürülecek yer” ifadesi “ölüm, cennet, ahirette en yüksek makam” olarak da yorumlanmıştır (Taberî, XX, 123-126; Şevkânî, IV, 184). Âyetin, âhiret mükâfatı yanında dünyaya dönük bir işareti de vardır. Kur’an sayesinde Hz. Peygamber (asm) ve ona inananlar, onu izleyenler, Allah’ın murat ettiği sona, fıtratın imkân verdiği kemale ulaşacaklardır. Metinden de anlaşılacağı üzere âyetin son bölümü, Hz. Peygamber ile tartışan ve “Sen apaçık bir sapkınlık içindesin” şeklinde sözler sarfeden müşriklere cevap olarak inmiştir.(2)

Dipnotlar:

1) bk. Barla Lâhikası, 140. Mektup.
2) bk. Kur'an Yolu Tefsiri, 4/249.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü