Risalelerde "Esbab bir perdedir." deniyor. Öyle ise, esbaba teşebbüs etmek nasıl dua olur?

Değerli Kardeşimiz;

Sebeplere riayet etmemizi emreden ve her şeyi sebeplerin eliyle yaratan Allah’tır. Muhtaç olmamak için çalışmak, hasta olunca ilaç kullanmak tevekkülün lazımıdır. Ders çalışmadan imtihanı kazanmak, ağaç dikmeden meyve almak mümkün değildir.

"...Hatta çift sürmek, hazine-i rahmet kapısını çalmaktır. Bu nev’i dua-i fiilî, Cevâd-ı Mutlak'ın isim ve unvânına müteveccih olduğundan, kabule mazhariyeti ekseriyet-i mutlakadır." (Sözler, Yirmi Üçüncü Söz, Birinci Mebhas)

Çift süren bir insan fiilî duasını yapmış ve Allah’ın rahmet kapısını çalmış oluyor. Cevâd-ı Mutlak bu duaya ekseriyet-i mutlaka ile müsbet cevap veriyor. Zira çift süren insan Rezzâk isminin tecellisi için dua etmiş oluyor.

İnsan, tarlasını eker, gerekli ihtimamı gösterir, sebeplere riayet ettikten sonra Allah’a tevekkül eder ve neticeyi ondan bekler. Tarlayı ekmeden mahsul alınmayacağını bilir, ama tohumun da tarlanın da bir sebep olduğunu unutmaz.

İnsan nasıl buğdaya malik değilse, onun başak haline gelmesine vesile olan sebepler de buğdaya malik değildir. Malik-i hakiki Allah’tır.

Namaz kılmak nasıl ibadet ise, insanın sebeplere sarılması ya da Allah tarafından konulan sünnetullah kanunlarına riayet etmesi de bir ibadettir ve duadır.

Sebeplere tam riayet ettiğimiz, sünnetullah kanunlarına uyduğumuz hâlde arzumuza nail olamayabiliriz. Bu da Allah’ın takdiridir. Onda ne gibi hikmetler olduğunu bilemeyiz. Bize düşen dua ve niyaza devam etmektir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü