Temsilde vazifeperver neferin erzak ve tayinatını hiç düşünmediği nazara veriliyor. Bundan dünya hayatına hiç önem vermemek gibi bir mana çıkar mı?
Değerli Kardeşimiz;
Bu gibi meseleleri değerlendirirken, şer'i şerifin, sünnetin ve Risalelerin tamamını beraber alıp öylece cümleye bakmak lazımdır. Çünkü kalp ve beden durumuna göre vaziyet ayrı değerlendirilir. Mesela, beden üzerine düşeni hakkıyla yaptıktan sonra kalp bu meselede duasını yapıp gerisinde tevekkül edip Allah'a havale eder.
Yani “düşünmemek”, dünyada hiçbir iş yapmadan “tembelce oturmak” demek değildir. Üstadımızın güzelce ifade ettiği gibi tevekkül; “Sebeplere riayet ettikten sonra neticeleri Cenâb-ı Hak'tan beklemek, bütün hayırları O’ndan bilmek ve yalnız O’na minnettar olmak” mânasındadır.
“…yanlış anlama. Tevekkül, esbabı bütün bütün reddetmek değildir. Belki, esbabı, dest-i kudretin perdesi bilip riayet ederek; esbaba teşebbüs ise, bir nevi dua-yı fiilî telâkki ederek, müsebbebatı yalnız Cenâb-ı Haktan istemek ve neticeleri Ondan bilmek ve Ona minnettar olmaktan ibarettir.”(1)
“Tertib-i mukaddematta tevfiz tembelliktir; terettüb-ü neticede tevekküldür. Semere-i sa'yine ve kısmetine rıza kanaattir, meyl-i sa'yi kuvvetlendirir; mevcuda iktifâ, dûn-himmetliktir.”(2)
Tarlasına tohumunu eken ve gerekli bütün şartları yerine getiren ve arkasında hayırlı bir netice için dua eden kişi, artık yağmurun yağıp yağmamasını, ekinlerini dolunun vurup vurmamasını düşünmez. O kendisine düşen vazifeyi yapmıştır, neticeye karışmaz.
Üstadımız, Lemeât adlı eserinde “Elhakku ya’lu” konusunu işlerken, Cenâb-ı Hakk'ın iki ayrı şeriatından söz eder. Birisi bildiğimiz şeriattır, diğeri ise kâinatta konulan sünnetullah kanunlarıdır. Sünnetullah kanunlarına uyanlar dünyada maksatlarına erer, başarılı olurlar.
Ekmeden biçmeyi bekleyenler Allah’ın irade sıfatından gelen şeriatına uymadıklarından “vazifeperver nefer” tarifinin dışında kalırlar, bunun cezası olarak da dünyada mahrumiyetler içinde meşakkatli bir hayat geçirirler.
Dipnotlar:
(1) bk. Sözler, Yirmi Üçüncü Söz, Birinci Mebhas.
(2) bk. Mektubat, Hakkat Çekirdekleri: 95.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
