İkinci Makam, İkinci Muktazi
İçerikler
-
"Bütün eşya bir tek zâta verilse, bu kâinatın icadı ve tedbiri, bir ağaç kadar kolay ve bir ağacın halkı ve inşası, bir meyve kadar suhuletli ve bir baharın ibdâı ve idaresi, bir çiçek kadar âsân..." İzah eder misiniz?
-
"Gayet derecede san’atlı ve kıymettarlıkla beraber nihayet derecede bir mebzuliyet var. Ve herbir zîhayat fevkalâde mu’cizâne ve harika ve çok cihazatları bulunan birer makine-i acîbe olmakla beraber, sehâvet-i mutlaka içinde..." İzah eder misiniz?
-
"Eşyanın icadı, ya ademden olur ya terkib suretinde sair anasırdan ve mevcudattan toplanır. Eğer bir tek zâta verilse, o vakit her halde o zâtın her şeye muhit bir ilmi ve her şeye müstevli bir kudreti bulunacak." İzah eder misiniz?
-
"Sâniin ilminde plânları ve programları ve mânevî miktarları bulunan eşyayı, emr-i كُنْ فَيَكُونُ ile adem-i zahirîden vücud-u haricîye çıkarır." Burada “zahiri adem” deniliyor, ne demektir?
-
"İnşa ve terkip suretinde bir sineğin, bir çiçeğin cesedini, cismini zeminin yüzünden toplamak ve ince bir elekle eledikten sonra binler müşkülâtla o mahsus zerreler gelebilirler." İzah eder misiniz?
-
"O sebebin muhit bir ilmi, müstevlî bir kudreti olmadığından, o adem ise, yalnız zahirî ve haricî bir adem olmaz. Belki adem-i mutlak olur. Adem-i mutlak ise, hiçbir cihetle menşe-i vücud olamaz." İzah eder misiniz?
-
"Eğer şirk yolunda esbâba havale edilse, karıncanın eseri karınca gibi ehemmiyetsiz ve zerrenin san'atı, zerre kadar kıymeti kalmaz ve her şey mânen sukut ettiği gibi maddeten dahi o derece sukut edecekti ki,.." İzah eder misiniz?
-
"Tevhid yolundan başka yol yoktur ve olamaz. Eğer olsa, bütün mevcudatı değiştirmek ve dünyayı ademe boşaltıp, yeniden ehemmiyetsiz muzahrafatla doldurmak lâzım gelecek, tâ ki şirke yol açılabilsin." İzah eder misiniz?
-
"İmam-ı Ali'nin (r.a.) tabirince Siracü’n-Nur ve Siracû's-Sürc olan Resâilü'n-Nur'da tevhide dair beyan ve izah edilen yüzler burhanlardan bir tek burhanın icmalini işittin; ötekileri kıyas edebilirsin." İzah eder misiniz?
