"Üçüncü fırkanın sıfatını ve ikinci fırkanın sıfatına terettüp eden âkıbetini ve birinci fırkanın ünvan-ı sıfatını aynen zikretmekte ne gibi bir hikmet vardır?" Sual ve cevabı izah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

"اَنْعَمْتَ fiil, مَغْضُوبِ ism-i mef’ul, ضَالِّينَ ism-i fail olarak zikirlerinde ve keza, üçüncü fırkanın sıfatını ve ikinci fırkanın sıfatına terettüp eden âkıbetini ve birinci fırkanın ünvan-ı sıfatını aynen zikretmekte ne gibi bir hikmet vardır?"(1)

Birinci fırka için nimet unvanını seçti, çünkü nimet bir lezzettir, nefis ona meyleder. Mazi fiili olarak getirdi, çünkü verdiğini geri almamak Kerim-i mutlakın şanıdır.

Keza, Mün’imin âdetini ortaya koyarak matluba vesileye bir remizdir. Sanki şöyle diyor: “Ya Rabbi, in’am senin şanındandır, daha önce in’amda bulunmuştun, beni de nimetine mazhar eyle."

( غَيْرِالْمَغْضُوبِعَلَيْهِمْ ) "Gadab edilenlerin yoluna değil."

Bundan murad, gadab kuvvelerinin tecavüzüyle haddi aşıp zulmeden, ilahî hükümleri terk ile fıska düşen kimselerdir, Yahudilerin inadı gibi…

Fısk ve zulmün kendisinde menhus bir lezzet, habis bir izzet bulunduğundan, nefis ondan nefret etmez. Bundan dolayı Kur’an, onun her nefsi nefret ettiren akıbetini zikretti, o da Allah’ın gadabının nüzulüdür. Devam vasfı olan ismi seçti, çünkü isyan ve şer ancak tövbe ve af ile kesilmediği zaman bir zehir olur.

(وَلاَالضَّالِّينَ ) "Dalalette olanların yoluna da."

Bundan murad, vehim ve hevanın, akıl ve vicdana galebesi sebebiyle hak yoldan sapıp batıl itikadla yoldan çıkan kimselerdir; Hıristiyanların teslis safsataları gibi…

Kur’an bunların sıfatlarını seçti. Çünkü dalaletin kendisi, nefsi nefret ettiren bir elemdir ve her ne kadar neticeyi görmese de ruh ondan çekinir.

Keza Kur’an, isim olarak zikretti, çünkü dalalet, kesilmediği sürece dalalettir.

(1) bk. İşaratü'l-İ'caz, Fatiha Suresi Tefsiri.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü