"Uluhiyetinde ve saltanatında... Rububiyetinde ve icraatında ve icadatında dahi şeriki yoktur." İzah eder misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
Uluhiyetle saltanat yakın mana taşırlar. Şöyle ki;
Uluhiyet, Mabudiyet manasındadır, yani ibadete layık yegâne zat Allah’tır. Elbette, bütün varlık âleminin yegâne yaratıcısı, tek sultanı ve hâkimi olan Allah’a ibadet edilmelidir. Ona yapılan ibadete başkaları ortak olamaz.
Rububiyet terbiye etme, yani bir şeyi ilk noktadan itibaren kemale erdirerek son noktaya ulaştırmaktır; çekirdeğin ağaç hâline getirilmesi gibi.
İcraat, yapılan işler demektir, icad ise bir şeyi vücuda getirmek, var etmek manasına gelir.
Allah, “Rabbü’l-âlemîn”dir. Bütün âlemleri ancak o terbiye etmiştir. Yıldızları terbiye eden de odur, çiçekleri terbiye eden de. Keza, arıları terbiye eden de odur, insanları terbiye eden de…
İcad, yokluktan kurtarıp var etmek demektir. Bu ise iki ayrı şekilde icra edilir. Birisi ibda yoluyla, sebeplere hiçbir vazife vermeksizin bir şeyi son hâliyle bir anda yaratmaktır. Meleklerin ve ruhların yaratılması bunun sonsuz misallerini sergilerler. Diğeri ise sebepler eliyle inşa suretinde yaratmaktır.
Sadece üç misal: Yumurta terbiye edilerek kuş hâline getirilmekte, çekirdek bir terbiyeden geçerek ağaç olmakta, nutfe de ana rahmindeki dokuz aylık terakki yolculuğu sonunda insan olarak dünyaya çıkmaktadır.
Cenab-ı Hakk’ın ne ibda ile doğrudan yarattığı varlıklarda ne de inşa yoluyla vücuda getirdiği Rabbanî eserlerde şeriki yoktur.
İlave bilgi için tıklayınız:
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü