"Vicdanım beni tâzip etmediği için, o hal bana eğlence gibiydi. Musibetlerin tenevvüü, musikinin nağmelerinin tenevvüü gibi bana geliyordu." İzah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

Kırk altı sene evvel tab edilen "İki Mekteb-i Musibetin Şehadetnamesi" Üstad'ın 1909 da Divan-ı Harb-i Örfi de mahkemeye verdiği bir cevap ve savunmadır. Üstad bu mahkeme savunmasında o zamanın siyasi ve içtimai yapısına işaret ediyor.

"Sizin işkenceli hapishanenin hali, zaman müthiş, mekân muvahhiş, mahbusîn mütevahhiş, gazeteler mürcif, efkâr müşevveş, kalbler hazin, vicdanlar müteessir ve meyus, bidayet-i halde memurlar şemâtetli, nöbetçiler müz'iç olmakla beraber, vicdanım beni tâzip etmediği için, o hal bana eğlence gibiydi. Musibetlerin tenevvüü, musikinin nağmelerinin tenevvüü gibi bana geliyordu."(1)

Bu ifadeler o zamanda Osmanlı'nın her hususta zor ve sıkıntılar içinde olduğuna işaret ediyor. Ve mahkemenin keyfi yargılamasına karşı Üstat,

"Zaman müthiş, mekan ürkütücü, hapistekiler korku içinde, gazeteler yalan haberle fesatçılık yapıyor, toplumun fikri karışık, kalplerde bu ortamdan gelen bir hüzün var; vicdanlar ise ümitsiz ve kederli, memurlar kuru gürültüler ile toplumsal hayatı telaşlandırıyor; nöbetçiler yani güvenlik güçleri taciz içinde bütün bu şartlarda sizin bana vereceğiniz ceza ve idam, eğlence ve oyuncak gibi gelir deyip mahkemenin tehdidine meydan okuyor. Siz beni haksız yere yargıladığınız için vicdanen de rahatım, zira gerçek suçlular vicdanen azap çeker, ben ise masumum. Musibetlerin çeşitliliği ise bana ancak nağmelerin çok sesliliğindeki hoş sesler gibi geliyordu. Yani sizin bana vereceğiniz her türlü musibet ve ceza bana vız gelir."

demek istiyor zalim mahkemeye karşı.

Son söz: "Beni oraya nefyetmek, bana ceza değil! Sizin elinizden gelirse, beni vicdanen tâzib ediniz! Ve illâ başka sûretle azap, azap değil, benim için bir şandır!"

(1) bk. Divan-ı Harb-i Örfi, İki Mekteb-i Musibetin Şehadetnamesi.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü