32. Söz - Yirmi Birinci Bölüm

"İşte, şu muvazene, ehl-i dalâletle ehl-i imanın hayat ve vazife cihetindeki mahiyetlerine işaret eden..." Âyet-i kerîmenin mealini ve konu ile münasebetini de izah ederek burada sözü edilen hakikati özetler misiniz?

Ehl-i iman ve ehl-i dalalet ile semavatın münasebetini açar mısınız? Ehl-i dalaletin ölmesiyle semavat ve zemin, onların üstünde ağlamayışını açıklar mısınız?

"Muhabbet ihtiyarî değil. Hem, ihtiyac-ı fıtrîye binaen, leziz taamları ve meyveleri severim..." Bu mühim suali devamıyla açar mısınız?

"Mecazî mahbuptan hakikî mahbuba..." Allah sevgisi dışındaki bütün muhabbetler yüzde yüz mecazî midir? Muhabbetin yüzü mecazdan hakikîye nasıl çevrilebilir? "Meselâ, bir mahbubun çirkinliğini göstermekle..." Buradaki çirkinlik hangi anlamdadır?

İsrâ Sûresi, Yirmi Üçüncü âyetin mealini verir misiniz? Valideynin "beş mertebe hürmet ve şefkate" layık olmalarını mertebelerle izah eder misiniz?

"Madem peder kimseyi değil, yalnız veledinin kendinden daha ziyade iyi olmasını ister. Ona mukabil, veled dahi pedere karşı hak dâvâ edemez." Evlat, babasına hiçbir şey diyemez mi? “Pederini haksız görse de, ona isyan edemez.” hükmü her konuda geçerli mi?

"Dünyayı ve ondaki mahlûkatı mânâ-yı harfiyle sev; mânâ-yı ismiyle sevme. 'Ne kadar güzel yapılmış.' de. 'Ne kadar güzeldir.' deme..." Devamıyla izah edip Arabî ibarenin mealini verir misiniz? Ayrıca, hüsünle cemalin farkını açıklar mısınız?

"İşte, bütün tâdât ettiğimiz muhabbetler, eğer bu suretle olsa, hem elemsiz bir lezzet verir, hem bir cihette zevâlsiz bir visaldir. Hem muhabbet-i İlâhiyeyi ziyadeleştirir..." devamıyla izah eder misiniz?

"Bazan âsâra muhabbet suretiyle esmâyı sever. Bazan esmâyı, kemâlât-ı İlâhiyenin ünvanları olduğu cihetle sever. Bazan insan, câmiiyet-i mahiyet cihetiyle hadsiz ihtiyacat noktasında esmâya muhtaç ve müştak olur ve o ihtiyaçla sever." izah eder misiniz?

"Meselâ, sen bütün şefkat ettiğin akraba ve fukara ve zayıf ve muhtaç mahlûkata karşı âcizâne istimdat ihtiyacını hissettiğin halde..." Paragrafı Arabi ibarenin meali ile birlikte izah eder misiniz?

"Hem alâkadar olduğun ve perişaniyetlerinden müteessir olduğun, senin bir nevi hânen ve içindeki mevcudat..." Paragrafı Hakîm ismi ve Mürebbî unvanı namına nasıl anlayabiliriz?

Açıklayan: Prof. Dr. Alaaddin Başar
Program Adı: Sorularla Sözler