Sorularla Yirminci Mektup - 17. Bölüm

"Hayatı veren kim ise, bütün kâinatın Hâlıkı da O'dur." Hayatı veren, nasıl her şeyin de hâlıkı oluyor?

"Hayat veren yalnız O'dur." Mikroplardan ta insan hayatına kadar hayat mertebeleri vardır. Buradaki hayattan maksat hangi hayattır?

"Hayatı veren elbette O'dur, Hayy u Kayyûmdur." Hayy isminin Kayyum ismi ile beraberce zikredilmesinin hikmeti nedir?

"Şu orduya bakıyoruz ki..." Buradaki elbiselerin, erzakların, talimatların, terhisatların, silahların, askerlik müddetlerinin ayrı ayrı olmalarını açabilir miyiz?

İhya, idare, terbiye ve iaşe için ordunun "Bütün şuûnâtıyla ihata eden bir ilm-i muhîtin" olması niçin icab ediyor?

"Bir taburda on millet bulunsa, ayrı ayrı teçhiz etmesi on tabur kadar güç olduğundan..." Devamıyla izah eder misiniz? İnsanî orduların tanzim ve hususiyeti ile ordu-yu İlâhînin vaziyetini bir iki misalle açabilir miyiz?

"Kâinat mescidinde o cemaat-i uzmâya اَللّٰهُ لآ اِلٰهَ اِلاَّ هُوَ الْحَىُّ الْقَيُّومُ...الخ okutturuyor." Paragrafta geçen âyetin yeri ve meali ile beraber paragrafla münasebetini açıklar mısınız?

"Mevti veren Odur." Ölüm için “vermek” tabiri kullanılıyor. Bu ne demektir? Tohumun zahiren çürüyüp fakat batınen sümbül hayatına geçmesi; ölüm için nasıl değerlendirilir?

"Cüz'î tohumluk hayatından, küllî sümbül hayatına geçiyor." Cüz’i tohum ve küllî sümbül ifadeleriyle neye işaret ediliyor?

"وَ يُمِيتُ" nasıl "mertebe-i uzmâ-yı tevhidin bir burhan-ı âzamı" oluyor?

Mevcudatın irade-i ilâhîye ile seyyale olması, kâinatın emr-i rabbani ile seyyare olması ve mahlûkatın zaman nehrinde izn-i ilâhî ile mütemadiyen akması ne mânaya gelmektedir?

Mahlukatın âlem-i gaybtan gönderilip, âlem-i şehadette zahirî vücut giydirilip sonra âlem-i gayba yağması ve inmesi ne demektir?

Mahlûkatın Emr-i Rabbanî ile mütemadiyen, istikbalden gelmesi, hale uğraması ve maziye dökülmesi ne demektir?

Mahlûkatın seyelan ve cereyanı ile alâkalı birkaç misal verir misiniz?

"İşte, hiç mümkün müdür ki, şu kâinatı heyet-i mecmuasıyla çevirmeye muktedir olmayan ve bütün zamanlara hükmü geçmeyen ve âlemleri hayata, mevte bir fert gibi mazhar etmeye kudreti yetmeyen..." Devamıyla izah eder misiniz?

Açıklayan: Prof. Dr. Alaaddin Başar
Program Adı: Sorularla Mektubat