"İşte, hiç mümkün müdür ki, şu kâinatı heyet-i mecmuasıyla çevirmeye muktedir olmayan ve bütün zamanlara hükmü geçmeyen ve âlemleri hayata, mevte bir fert gibi mazhar etmeye kudreti yetmeyen..." Devamıyla izah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

"İşte, hiç mümkün müdür ki, şu kâinatı heyet-i mecmuasıyla çevirmeye muktedir olmayan ve bütün zamanlara hükmü geçmeyen ve âlemleri hayata, mevte bir fert gibi mazhar etmeye kudreti yetmeyen ve baharları, bir çiçek gibi hayat verip, yeryüzüne takıp, sonra mevtle ondan koparıp alamayan bir zât, mevt ve imâteye sahip çıkabilsin?"

"Evet, en cüz’î bir zîhayatın mevti dahi, hayatı gibi, bütün hakaik-i hayat ve enva-ı mevt elinde bulunan bir Zât-ı Zülcelâlin kanunuyla, izniyle, emriyle, kuvvetiyle, ilmiyle olmak zaruridir." (Mektubat, Yirminci Mektup, İkinci Makam, Yedinci Kelime)

İlk bitkiye, ilk hayvana ve nihayet ilk insana Muhyi (hayatı veren) ismini tecelli ettiren Allah, bütün zamanlarda bu ihsanını sayısız bitkilerde ve sair canlılarda tazelediği gibi, ilk çiçeğe, ilk hayvana ve nihayet ilk insan olan Hz. Âdem’e (as.) ölümü tattıran Allah, bütün zamanlardaki bütün ölüm hadiseleriyle Mümit (ölümü veren) ismini tecelli ettirmiştir ve ettirmektedir.

Dersin başında; "Mevt yalnız tahrip ve sönmek değildir ki esbaba verilsin, tabiata havale edilsin." buyurulmuştu.

Mümit ismi “ölümü verme” fiiline dayanıyor. Ölüm hayatın son bulup yeni bir hayatın başlaması olduğuna göre, ölümü verecek zatın önce kâinat fabrikasında hayatı yaratması lazımdır, ta ki verdiği o hayatı aldığında Mümit ismini tecelli ettirsin. Yani, Allah, bütün bir kâinattan hayatı süzüp çıkarmakla Muhyi ismini tecelli ettirdiği gibi, hayatı almakla da Mümit (ölümü verici) ismini tecelli ettirmektedir. O hâlde, ölüm hayatın sönüp kaybolması değil, dünya hayatına son verilmesinden yeni bir hayatın doğmasıdır.

Cenab-ı Hak, gündüzü getirmekle dağları, denizleri seyrettirdiği gibi, geceyi getirmekle de Ay'ı ve yıldızları seyrettirir. Yani, gece sadece gündüzün son bulması değil, yeryüzünde yeni bir sayfanın açılmasıdır.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü