"Zemherir namında burudet ile yakan bir ateş vardır." cümlesini ilmî açıdan izah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

"Ve keza, bir hadise nazaran, "Zemherir" namında, burudet ile yakan bir ateş vardır. Bu hadis de, o nazariyeye mutabıktır. Zira, merkez-i arzdan sathına kadar derece derece artan veya tenakus eden ateş, Zemherir de dahil olmak üzere, ateşin bütün mertebelerine şâmildir. Hikmet-i tabiiyede takarrur ettiği gibi, ateş, bazen öyle bir dereceye gelir ki, yakınında bulunan şeylerden hararetleri tamamen celp ve cezb etmekle, onları bürudet ile yakar ve suyu incimad ettirir." (İşârâtü'l-İ'câz, Bakara Sûresi, Âyet: 23,24 Tefsiri)

Ateşin hakikati birdir. Yani soğukluk dediğimiz şey; ateşin sadece bir mertebesinin adıdır, hakikat noktasında soğukluk ateşten farklı bir şey değildir. Ama insan ateşin bu mertebelerini anlayabilmek için, nisbî ve izafî bir sınıflandırma yapıyor. Ateşin sıfırın altında olan mertebelerine soğuk, üstünde olan mertebelerine de sıcaklık deniliyor. Ateşe verme, insanın zihninde olan bir şeydir, hakikatte olan bir şey değildir.

Bu mantıkla düşünecek olursak, soğukluk ateşin bir mertebesi, bir derecesidir. Dolayısı ile ateşin bir derecede soğukluk noktasından suyu dondurması ve cisimleri yakması gayet tabiîdir ve ilmîdir. Yakmak tabiri; soğuk için de, sıcak için de kullanılır. Mesela; halk arasında sebzelerin soğukta donmasına; sebzeyi soğuk yaktı denilmesi buna işaret eder.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü