"Zerrelerin ihtizazı" tam olarak ne demektir, açıklar mısınız?

Değerli Kardeşimiz;

"İhtizaz" mana olarak hafif titremek. Deprenmek. Şevk ile meyil ve hareket. Harekete geçme. Sallanma, sıçrayıp oynama anlamlarına geliyor.

"Zerrelerin ihtizaz etmesi", zerrelerin tavzif edilmesi ve bu vazifelendirme doğrultusunda hedefe doğru şuurlu ve hikmetli bir şekilde hareket etmesi anlamındadır.

Zerrenin vazife doğrultusunda bir adım atabilmesi için, adım attığı yerin bütün her şeyini bilecek bir ilminin, görecek bir gözünün olması gerekiyor. Bu da zerrenin o vazifedeki acziyetini ilan ederek, o zerre arkasında zerreye iş yaptıran sonsuz ilim ve kudreti ispat ediyor. 

Mesela, insan bünyesinde çalışan bir hücre, çalıştığı azanın genel sisteminden bağımsız hareket edemez; o azanın çalışma sisteminde uyumlu hareket etmesi gerekir. Aynı şekilde aza da vücudun genelinden bağımsız hareket edemez, vücudun genel sistemine uyumlu hareket etmesi gerekir. İnsan vücudu da zincirleme bir şekilde kâinatın genel sisteminden bağımsız değildir vs...

Öyle ise atom ile kâinat doğrudan ve dolaylı olarak birbirleri ile bağıntı içindedirler. Şimdi atomun bu mükemmel komple hareket tarzını izah etmek için, ya "atomun bütün kâinatı bilen bir ilmi ve gören bir gözü ve hükmeden bir kudreti var" diyeceksin ya da "her şeyin sahibi ve maliki olan Allah’ın bir askeri, bir memuru" diyeceksin.

İşte zerrenin bu vazife ve hareket serüvenine "ihtizaz" deniliyor.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editör