"Ziruh olmayanlar, doğrudan doğruya onlardaki hüsün ve cemal, esma-i ilahiyeye aittir; şeref onlaradır, medih onların hesabına geçer, güzellik onlarındır." İzah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

"Ziruh olmayanlar, doğrudan doğruya onlardaki hüsün ve cemal, esma-i ilahiyeye aittir; şeref onlaradır, medih onların hesabına geçer, güzellik onlarındır, muhabbet onlara gider; o ayinelerin değişmesiyle onlara bir zarar iras etmez."

"Eğer ziruh ise, zevil’ukulden değilse, onların zeval ve firakı bir adem ve fena değil; belki vücud-u cismaniden ve vazife-i hayatın dağdağasından kurtulup, kazandıkları vazifenin semerelerini baki olan ervahlarına devrederek, onların, o ervah-ı bakiyeleri dahi birer esma-i ilahiyeye istinad ederek devam eder, belki kendine layık bir saadete gider." (Mektubat, Yirmi Dördüncü Mektub, Birinci Makam)

Cemadat ve nebatatta bir nefis ve bir ruh olmadığı için onların üzerinde tecelli şeklinde görünen mana ve incelikler, doğrudan doğruya ilahi isimlere mal edilir ve onlara işaret ederler.

Ama hayvanatta, cinlerde ve insanlarda tecelli eden mana ve güzellikler, her ne kadar işin özünde ilahi isimlere ait olmuş olsa da cemadat ve nebatatta olduğu gibi direkt ilahi isimlere mal edilmezler. Zira araya nefis, ruh ve irade gibi vesileler girdiği için ilahi isimler, doğrudan ve net şekilde görülüp okunamıyorlar.

Mesela, bir âlimin yazdığı tesirli ve güzel bir kitap, âlimin zekasına mal edilebiliyor. Bir konuşma yapan adamın tesiri, iyi bir hatip olmasına bağlanabiliyor. Ama bir çiçek üstünde görülen nakış ve güzellik doğrudan ilahi isimleri çağrıştırıp onlara işaret ediyor. Araya şuur, ruh ve irade gibi vasıtalar girip nazarları şaşırtmıyor.

Ruh ve şuur sahibi olmayan cemadat ve nebatatın ilahi hikmetin bir gereği olarak zayi edilmeyeceği, onların da birkaç şekilde bekaya mazhar olacağı Risale-i Nur'un birçok yerinde ifade edilmektedir.

Mesela, kâinatta önemli bir yer tutan Güneş sisteminin merkezinde yer alan Güneş'in ve Ay’ın yaptığı görev inkâr edilemez. Bununla beraber, Güneş'in kıyamet günü bir araya getirilip cehenneme konulacağına ve ehli küfrü yakacağına dair sahih hadis rivayetleri vardır. (bk. İbn Hacer, Fathu’l-Bari, 6/ 299-300)

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü