"Bir şeyin varlığı, o şeye taalluk eden ilmi gerekli kılar. Ve eşyadaki varlık nuru, eşyaya taalluk eden ilmin nurunu gerekli kılar." İzah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

İlim olmadan bir şeyin varlık kazanması mümkün değildir. O halde var olan her şey ilmin süzgecinden geçiyor demektir. Bir şey kendi varlığına nasıl işaret ediyor ise, aynı şekilde ilmin varlığına da işaret ediyor demektir. Yani ilim; varlığın ayrılmaz ve zarurî bir sıfatı oluyor.

Mesela, bir elmayı düşünelim; elma şekli ile tadı ile yumuşaklığı ile besin değeri ile insanın ağzına, gözüne ve midesine uygundur. Elmanın bu vasıfları muhit bir ilme işaret ediyor. Çünkü elmanın bir plana göre yaratıldığı, insanının gözüne, dişine ve midesine göre terbiye ve tanzim edildiği anlaşılıyor. Bütün bunlar ancak her şeyi kuşatan bir ilim ile olabilir.

Kâinatta zerreden galaksilere varana kadar her şey Allah’ın muhit ilmi ile yapılmaktadır. Bu sebeple her şey ilme işaret eder ve her varlık ilmin nurunu gösterir. Neye bakarsak bakalım, ilmin ihatasındadır. Mahiyet ve istidat itibariyle her şey ilme bağlıdır.

Aynı ölçüler Allah’ın diğer sıfatları için de geçerlidir. Allah’ın sonsuz ilmi nasıl bütün varlığı kuşatmış ise, O’nun mutlak iradesi ve nihayetsiz kudreti de bütün varlıkları istisnasız kuşatmıştır. Her bir mahlûk hem Allah’ın varlığına ve birliğine hem sıfatlarına hem de isimlerine işaret eden nurlu bir lamba gibidir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü