"Bir şeyin varlığı, o şeye taalluk eden ilmi gerekli kılar. Ve eşyadaki varlık nuru, eşyaya taalluk eden ilmin nurunu gerekli kılar." İzah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

İlim olmadan bir şeyin varlık kazanması mümkün değildir. O halde var olan her şey ilmin süzgecinden ve nazardan geçiyor demektir. Bir şey kendi varlığına nasıl işaret ediyor ise, aynı şekilde ilmin varlığına da işaret ediyor demektir. Yani ilim, varlığın ayrılmaz, zaruri ve gerekli bir sıfatı oluyor.

Mesela, bir elmayı düşünelim; elma şekli ile tadı ile yumuşaklığı ile besin değeri ile insanın ağzına, gözüne ve midesine uygun bir meyvedir. Elmanın bu vasıfları muhit bir ilme işaret ediyor. Çünkü elmanın bir tasarıma, bir plan ve projeye tabi edildiği, yapılırken de insanın göz ve dişinin de hesaba katıldığı anlaşılıyor. Bütün bu hesaplamalar ve tasarımlar ancak her şeyi kuşatan bir ilim ile olabilir.

Kainatta zerreden galaksilere varana kadar her şey Allah’ın ilmi içinde ve ilmi ile yapılmaktadır. Bu sebeple her şey ilme işaret eder ve her varlık ilmin nurunu gösterir. Neye bakarsak bakalım, ilmin kapsamı ve ihatası dışında değildir. Mahiyet ve istidat itibariyle her şey ilme bağlıdır.

Aynı ölçüler Allah’ın diğer sıfatları için de geçerlidir. Yani ilim nasıl bütün varlığı kuşatmış ise Allah’ın irade ve kudret sıfatları da hakeza bütün varlıkları istisnasız kuşatmıştır. Her bir nesne hem Allah’ın varlığına ve birliğine hem sıfatlarına hem de isimlerine işaret eden nurlu bir lamba gibidir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü