"Bütün eşyanın sanatındaki ihtimamat ve sanatkârane tasvirat ve mahirane tezyinat, bir ilm-i muhiti gösteriyor. Çünkü binler vaziyet-i muhtemele içinde, muntazam ve müzeyyen..." İzah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

"Bütün eşyanın sanatındaki ihtimamat ve sanatkârane tasvirat ve mahirane tezyinat, bir ilm-i muhîti gösteriyor. Çünkü binler vaziyet-i muhtemele içinde, muntazam ve müzeyyen, sanatlı ve hikmetli bir vaziyeti intihap etmek, derin bir ilimle olur." (Mektubat, Yirminci Mektup, İkinci Makam, Dokuzuncu Kelime)

Bütün eşyanın özenli bir sanat şeklinde, sanatlı bir betimleme ile yaratılması ve ustaca bir süsleme ve estetik ile icat edilmesi, bu işleri yapan yaratıcının sonsuz bir ilim sahibi ve bu ilmin her şeyi kuşattığını gösteriyor.

Çünkü eşyanın milyonlarca seçenekler içinden en sistemli, en sanatlı, en hikmetli ve en estetik bir seçeneği seçmek ancak sonsuz ve her şeyi kuşatan bir ilim ile olabilir. Cahil ve kör bir kuvvetin böyle mükemmel ve muazzam seçimler yapması her eşyayı böyle hikmet, estetik ve sanatlı bir şekilde icat etmesi mümkün değildir.

İlave bilgi için tıklayınız:

- "Reşahât-ı ihtiyar", "lemeât-ı kast", "nur-u kast", "ziya-yı irade", "lem´a-i ihtiyar", "şule-i hikmet". Bu terkipleri açıklar mısınız?

- "Çünkü o camid cirmleri, o şuursuz büyük kütleleri nihayet derecede intizam ve mizan-ı hikmet içinde..." Bu paragrafı; tesadüfün müdahalesinin imkânsız olduğu hususunda biraz daha açabilir misiniz?

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü