"Çekirdek", "Hakikat", "Mana", "Meyve" münasebeti nasıldır?

Değerli Kardeşimiz;

Hakikat; şehadet âlemine intikal etmiş, hissiyat alemine zahir olmuş ve kendini göstermiş manasına gelir. Meyve de çekirdeğe nispeten daha zahir, daha hissi, daha şuhuda yakın olduğu için, hakikate meyve denilmiş.

Bir şeyin yaratılması, daire-i ilimden daire-i kudrete geçmektir. İşte bir varlığın henüz yaratılmadan Allah’ın ilminde mevcut haline mahiyet deniliyor. Yaratıldığında ise hakikat oluyor. Muhyiddin Arabî Hazretleri ilim dairesindeki bu mevcutlara ayan-ı sabite demektedir.

Mana ise, daha çok ince ve kapalı, şehadetten çok, gayba yakın duran; hissiyattan ziyade, akla ve kalbe hitap eden bir mefhumdur.

Çekirdek de meyveye nispeten daha batın, daha gaybilik ifade eden, daha ince olmasından dolayı manaya temsil olmuş.

Kâinat, ağaç; insan ise meyvesidir. Kâinat, Allah’ın isim ve sıfatlarına büyük ve zahir bir mana levhasıdır. İnsan ise, o kâinatta yazılı büyük ve zahir mana levhasının daha ince ve latif bir sureti, küçük bir misali ve levhası hükmündedir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü