"Dördüncü Hakikat Bâb-ı Cûd ve Cemâl olup, ism-i Cevvâd ve Cemîl'in cilvesidir." cümlesinde, “cemâl” ve “cemîl”in mana farkı var mıdır? Cûd ve sehâ farklı manalar ihtiva ediyor mu? Ayrıca cemâle sermedî, kemale ebedî tabiri niçin kullanılmıştır?

Değerli Kardeşimiz;

Cemal, güzellik demektir, “Cemîl” ise güzel manasına gelir ve Cenâb-ı Hakk'ın bir ismidir. Şu var ki, Cenab-ı Hakk’ın hem celâlî, hem de cemâlî isimleri vardır. Cemâlî isimler içine “Rahmân, Rahîm, Rezzak, Müzeyyin, Muhyi, Kerim, Latîf, Şafi, Ğaffar, Settar” gibi birçok isim girer. “Cemal” kelimesi bize bütün bu cemalî isimleri birden hatırlatır.

"Cûd" ve "sehâ"nın manaları birbirine yakındır; her ikisi de cömertlik, el açıklığı manasına gelir ve çoğu zaman birlikte kullanılırlar. Ancak, Cenâb-ı Hak için Cevvâd ismi kullanılmakla birlikte, Sahî, yani sehâvet sahibi isminin kullanıldığına pek şahit olmuyoruz. Bu noktada aralarında ince bir mana farkı olduğu ortaya çıkıyor.

Cevvâd, “muhtaçların hallerini bilen ve onların kendisine müracaat etmelerini beklemeksizin ihtiyaçlarını gören, yardımlarına koşan” demektir.

Sehâvet ise, bir kimsenin elindeki mal ve saireden muhtaçlara bolca dağıtması manasını ifade eder. Sehâvette sınırlı bir maldan cömertçe dağıtma söz konusudur. "Cûd"da ise sınır söz konusu değildir. Üstad Hazretleri Cenâb-ı Hakk’ın sehâveti için “sehâvet-i mutlaka” tabirini kullanır. Mutlak, kayıt altına alınmayan, sınırlı olmayan demektir. Bu tarz bir kullanımda "cûd" ile "sehâ" birbirine manaca yakınlık kazanır.

Cemal için sermedî, kemal için ebedî tabirinin kullanılmış olmasına gelince, bu tarz kullanım tekrardan kaçınmak içindir. Cenâb-ı Hakk’ın bütün sıfatları hem ebedî, hem ezelîdirler. Sermedî, bu iki manayı birden ifade eder. Yani, sermedî “hem ezelî, hem ebedî” demektir. Buna göre kemal için de sermedî ifadesi kullanılabilir. Keza cemal için de ebedî denilebilir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü