Habiburrahman Şakir -İmam Habibur Rahman Shakir- kimdir? Risale-i Nurlar nasıl eline ulaşmıştır, bilgi verir misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

Habiburrahman Şâkir kimdir?

1903 yılında Tataristan’ın Bolgar şehrinde dünyaya gelen Habibur-rahman Şâkir, önce Kazan’da daha sonra Taşkent’te okudu. Sovyet döneminde hapse atıldı. Bir Rus’un yardımıyla hapisten kaçıp Afganistan’a gitti. Orada kendine pasaport verildi. Shakir ismini de Afganistan’da aldı. Habiburrahman burada Bibi Rehena Hanım ile tanışıp evlendi. Daha sonra Peşaver’e gitti. Orada kendine bir şeyh bulup hizmet etti. 1947 yılında Bombay’dan Finlandiya’nın Tampere şehrine göç etti. O artık İslâm dünyasında hürmet gören bir din âlimi olarak tanınmaya başlandı. Tatarca, Türkçe, Arapça, Farsça ve Urduca bilmekteydi. Habiburrahman 1974 yılında Tampere’de vefat etmiş, Helsinki Müslüman mezarlığında yatmaktadır.

Finlandiya'da İslam ve Habiburrahman Şakir

Helsinki’de yaşayan Müslümanlar milli ve dini hüviyetlerini kaybetmemek için ellerinden geleni yapmışlar ve günümüzde de kültürlerini, dillerini ve dinlerini unutmamak için büyük mücadele vermektedirler. Sadri Maksudi Arsal, Reşit Rahmeti Arat, Abdullah Battal Taymas ve Musa Carullah Bigi gibi ilim adamlarını davet ederek cemaate büyük katkılar sağlamışlardır. Sadece Türkiye’den veya Türk Cumhuriyetlerinden değil, Hindistan’dan dahi ilim adamları davet edilmiştir. Musa Carullah’ın daveti üzerine Habibur-Rahman Shakir (Habibur-Rahman Bolgari) Bombay’dan Tampere’ye gelmiştir. Bu sıralarda İslâm dünyasında hürmet gören bir din âlimi olarak tanındı. Tatarca, Türkçe, Arapça, Farsça ve Urducaya vâkıftı.(1)

Habiburrahman Şâkir’in kütüphanesinde çok sayıda orijinal İslâmî eser vardı. Bu eserlerle yıllarca Tampere’deki Müslümanların ihtiyaçlarına cevap verdi. Dünyanın çeşitli yerlerindeki İslâm âlimleriyle mümkünse yüz yüze, değilse mektuplaşarak İslâmî mevzuları değerlendirdi. 1949’da Finlandiya İslâm Mecellesi adındaki aylık mecmuanın yayınına başladı. 1950’de bu mecmua İslâm Mecellesi ismini aldı. Bu mecmua Türkçe de yayımlandı. Bu dergi, Tokyo’daki Tatarlarlara ve Türkiye’deki Müslümanlara da gönderildi.

Habiburrahman Şâkir 1962’de Semiullah Wafin ve Millî Şair Abdullah Tukay ile Din Dersleri ve İslâm Tarihçesi adlı eseri Fince neşretti. Habiburrahman’ın eserleri maalesef Arap alfabesiyle neşredilemedi. Habiburrahman şiir yazar, halk müziklerine alâka duyardı. Kayınpederi Molla Şemsullah’ın yayımlanmış 30 eseri vardır. Bu eserler Sovyet İhtilâli’nden önce Kazan’da basılmıştır. Eşi Bibi Rehena Hanım, Arapçaya vâkıf biriydi. Kur’ân-ı Kerîm’in dili diye evlerinde hep Arapça konuşulurdu.

Habiburrahman Şâkir, eşi Bibi Rehena ile 1972 yılında Kral Faysal’ın daveti üzerine Suudi Arabistan’a gitti ve Hac ibadetini yerine getirdi. Habiburrahman Şâkir, Üstad Bediüzzaman Said Nursi'ye mektup göndererek talebesi olmuş, kendisine gönderilen Risale-i Nur kitaplarına çok güzel bir Türkçe ile karşılık vermiştir. Türkiye ve âlem-i İslam ile ilgili haberleri takip etmesi hasebiyle Üstada mektup göndererek talebesi olmuştur. Üstadımızdan da kendisine Risale-i Nurları gönderilmiştir.

Habiburrahman 1974 yılında Tampere’de vefat etmiş ve 180 km mesafede bulunan Helsinki Müslüman Mezarlığı’na defnedilmiş. Tatarların meşhurları da bu mezarlıkta defnedilmiş. Bibi Rehena Hanım’ın mezarı da Habiburrahman’ın yanı başındadır.

(1) KÜÇÜK, Evren, TÜRKİYE-FİNLANDİYA İLİŞKİLERİ 1917-1980, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum, 2011, s: 152 - 153.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü