"Hâsid hased ettiği zaman bütün şerdir." Haset nasıl bütün şer oluyor?

Değerli Kardeşimiz;

Hased başka birinin elinde bulunan malını, güzelliğini, makamını ve evlatlarını kıskanmak ve onların yok olmasını istemektir.

Hased ilâhî takdire razı olmamaktır. Nitekim Yüce Rabbimiz bir ayette mealen şöyle buyurmaktadır: “Allah’ın sizi birbirinize üstün kılmasına hased etmeyiniz.” (Nisa Suresi, 4/32)

Hasette zimnî olarak Allah’ın tasarrufunu tenkid ve beğenmemek mânası vardır. Hased eden kişi, Cenab-ı Hakk’ın taksimatına karşı gelmiş, kendi kısmetine razı olmamış ve kaderi tenkid etmiş olur.

Üstad, bu mânayı şöyle tarif eder:

“Hem ona gelen musibetlerden memnun ve ni'metlerden mahzun olup, kader ve rahmet-i İlâhiyeye onun hakkında ettiği iyiliklerden küsüyor. Âdeta kaderi tenkid ve rahmete itiraz ediyor. Kaderi tenkid eden başını örse vurur kırar. Rahmete itiraz eden rahmetten mahrum kalır.”(1)

Buradan anlaşılan; hâsid adam, hem dünyasını, hem ukbasını tahrib ettiği için, büyük bir şerre atılıyor. Kendini helak ediyor.

Bir insan, bir başkasının mazhar olduğu maddî veya manevî ihsanlara kendisinin de erişmesini arzu edebilir. Bu hased değil, gıptadır. Hasette ise, hased edilen şahıstan o ihsanın mutlaka geri alınması arzu edilir. Yani, zengin komşusuna hased eden adamın temel hedefi, kendisinin zengin olması değil, komşusunun fakir olmasıdır. Bu ise, ancak münafıklara yakışacak kadar aşağı ve bayağı bir düşüncedir.

Hasetlik insanları mutsuz ve huzursuz eder. Bu ateşe gönlünü kaptıran kimse hem kendi rahatını bozar hem de başkalarını rahatsız eder. Hased eden kişi ruhunu azab içinde koyar. Cenab-ı Hak her insanı farklı kabiliyetlerde yarattığı gibi, onların makam ve servetlerini de farklı olarak takdir etmiştir.

“Her şey kader ile takdir edilmiştir, kısmetine razı ol ki rahat edesin.” (Mesnevi-i Nuriye)

Başkasının elindeki nimetlere göz dikmek ve hased etmek Allah’ın takdirine razı olmamaktır. Fakirliği ve zenginliği dilediğine veren Cenâb-ı Hak’tır. Zenginlik de fakirlik de birer imtihandır. Her insan farklı şekilde imtihan olmaktadır.

İmanlı samimi bir mü’min, her halükârda Allah’a teslim olur ve O’nun taksimine ve takdirine rıza gösterir. Şuurlu bir mü’min, mal, mülk, servet ve makamın Allah’ın ikramı, imtihan vesilesi ve geçici olduğunu bilir. Allah’ı seven kişi, Allah’ın sevdiğini de sever; ikram ve ihsanından memnun kalır.

Hasedin hiçbir müsbet ve faydalı yanı yoktur. Zira hased, evvelâ, hased edeni yakar. Yani hased ettiği adam, nimete sahip oldukça, hased eden kişi yanar, kavrulur. Sonra, hased ettiği adama zararı dokunur. Ona zarar vermeye teşebbüs eder. Bu yüzden hasedin her tarafı şerdir...

(1) bk. Mektubat, Yirmi İkinci Mektup.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü