"Hatem", "Mühür", "Sikke" ve "Turra" ne demektir?
Değerli Kardeşimiz;
Sikke, “Para üstüne vurulan ve paranın basıldığı yeri gösteren damga.” demektir.
Hatem, “Üzerinde sahibine ait yazı olup, mühür yerine kullanılan yüzük.” manasına gelir.
Turra (Tuğra), “Padişah imzasına” denir.
Mühür ise, “İmza yerine basılan yazılı damga”dır.
Nur Külliyatı'nda bu dört kelime tevhidin ispatında kullanılır. Hatem ve mühür yakın manalar taşırlar, ama sikke ile turra bizleri ayrı mana iklimlerine götürürler.
Sikke, "paranın üstüne vurulan damga" demektir. Bu damgada, paranın basıldığı sikkehane, yani matbaa da yazılıdır. Bir sikkehanede çok değişik paralar basılabilir, ama hangisine bakılsa, paranın basıldığı yer açıkça okunur.
"Sikke" kelimesi, bizi her biri diğerinden değerli olan mahlukat âleminde gezdirir. Bir tek çiçekte bile şu sikkeyi okuyabiliriz:
"Bu eser kâinat fabrikasında yapılmıştır."
Dünya dönmese, Güneş ışık vermese, hava bu çiçeği her yönüyle kuşatmasa, toprak ona saksılık etmese, su onun bünyesine girmese bu çiçek meydana gelemez.
Turra, bir başka ifadesiyle tuğra, "padişahın imzası" demektir. Buna göre, bu varlık âleminde her bir ilahi eser, Allah’ın isimlerine ayna olması, onları göstermesi ve okutturması yönüyle bir ilâhî turradır. Yediğimiz meyvede Hâlik, Rezzak, Musavvir, Müzeyyin gibi nice isimler okuyabiliriz. Böylece o meyve, Allah’ın bir turrası gibi, bize onun isimlerini okutmuş olur.
İşte, Kur’ân’ın ilk emri olan "Oku!.." öncelikle bu sikkeleri, bu turraları okumamızı emreder.
Mühür üzerinde de kısaca duralım. Mühür denilince hatırımıza bir resmî yazı, dilekçe yahut mektup gelir. Mühür bu yazının sonuna vurulur. Yazı kime ait ise mührü vuran da odur. Kâinatta en son insan yaratılmış. İnsan bu yönüyle, bir hatem, bir mühürdür ki, şu gerçeği bütün akıl sahiplerine açıkça ders verir:
“Kâinatı kim yaratmışsa, insanı onun sonuna bir mühür gibi vuran da odur.”
Bu mana, küçük çapta, her varlıkta okunur. Mesela meyve, ağaç mektubunun sonuna vurulmuş bir mühür gibidir. Ağacı yazan kim ise meyveyi yapan da odur.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
Yorumlar
Allah’ın her bir eseri O’nun varlığından, birliğinden, hikmetinden, rahmetinden haber verir. Her bir eser bir mühür gibidir ve üstünde bu manalar yazılıdır.
Osmanlı altınlarının bir yüzünde padişahın ismi (turra-tuğra), diğer yüzünde ise paranın basıldığı yerin ismi (sikke) yazılıdır. Üstat hazretleri bu teşbihlerle, kâinattaki her bir eserde Cenab-ı Hakk'ın isimlerinin tecelli ettiğini, bu yönüyle her bir eserin bir "turra" (tuğra) olduğunu, öte yandan her bir eserin bu kâinat tezgâhında dokunması cihetiyle de İlahi bir “sikke” taşıdığını ders vermiş oluyor.
Turra, Allah’ın varlığını, sikke ise birliğini gösterir ve ilan eder.
Mühür ve imza da ayrı bir teşbihtir. Burada da her bir İlahî eser bir mektuba benzetilmiştir. Mektubun sonunda imza ve mühür bulunur. O imzayı gören, o mührü okuyan kişi mektubun kimden geldiğini hemen anlar. Aynı şekilde, bu âlemde yaratılan her bir mahlûk bir mühür, bir imza gibidir. Dağ bir mektup ise, çiçek bir mühürdür. Ağaç bir mektup ise, meyve bir mühür, bir imzadır. Gökyüzü bir mektup ise, her bir yıldız, bir mühür, bir imza gibidir.
Netice olarak, sikke ve turra tabirlerinde her bir eser bu kâinat darphanesinde basılmış bir altına benzetilmiştir. İmza ve mühür tabirlerinde ise her bir eser yazılı olduğu sayfanın sonuna atılmış bir imza yahut basılmış bir mühre benzetilmiştir.
Kâinat ağacının en son ve en cami meyvesi olan insan, bütün esmaya mazhar olması cihetiyle en mükemmel turrayı taşımaktadır. En son yazılması da kâinat mektubunun sonuna atılmış bir imza ve bir mühür gibidir. Mühürden sonra artık bir şey yazılmaması, meyveden sonra ağaçta yeni bir şey teşekkül etmemesi gibi, insandan sonra da ayrı bir canlı türünün yaratılmayacağına bir işaret de taşımaktadır.
HATEM= Bir şey, her şeyin; misali musaggari ve meyvesi ve birseyde, herşeyin ictima etmiş hali olması onun hatem olduğu demektir..
TURRA= Bir şeyde,olayda,özellikte; Allah'ın isimlerinin bulunması,baktığımızda Allah ın isimlerini görüyor olmamız; her bir ismin birer turra olduğu demektir..
SİKKE= Vahdaniyyet ve ehadiyet cilvelerinin herbiri birer sikke örnekleridir..