"Hem ekser esma-i ilahiyenin tecelliyatını hissedip bilmek, zevk edip tanımak cihazatı yine cismaniyettedir." Hissetmek duyguyla alakalı bir mesele olmakla beraber, bilmek ne ile alakalıdır? Bütün bu cihazların da cismaniyette olduğu mu anlaşılmaktadır?

Değerli Kardeşimiz;

Bilgiye ulaşma yolları; felsefeciler arasında hep süregelen bir tartışma konusu olmuştur. Filozofların bir kısmına göre bilgi akılla elde edilir, bir kısmına göre duyularla elde edilir, bir kısmına göre tecrübe ve deneyle elde edilirken, diğer bir kısmına göre ise his ile elde edilir. Âlimlerin bir kısmı ise; nakli, yani vahyi esas alır.

Oysa bu sayılan vasıtaların hepsi; doğru bilgiye ulaşma hususunda insanlar açısından bir vesiledir. Birisi diğerine rakip ya da düşman değildir. Bu vasıtalar muvazeneli ve yerinde kullanılırsa, hepsi marifet ve bilgi elde etme noktasında altın bir değere sahiptir.

Gözü kapalı olan biri, eline aldığı bir meyveyi -faraza elmayı- dokunarak tanıyabilir. Sonra ısırıp tattığında bunun elma olduğu konusunda içinde en ufak bir şüphe kalmaz. Elimizdeki cismin ne olduğu konusunda beş duyumuz bize sağlam ve sağlıklı bir fikir ve bilgi verebiliyor.

Gözü görmeyen, kulağı işitmeyen, burnu koku dili tat alamayan, dokunma hissi olmayan bir insan; maddi âlemi idrak etme konusunda çaresiz ve karanlıklar içindedir. Bu beş duyu olmadan insan doğru bilgiye ulaşamaz.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü