"Hem mevcudiyet-i İlâhiyeyi kemâl-i zuhurla, hem vahdet-i Rabbâniyeyi kemâl-i vuzuhla gösterdi." İzah eder misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
"Hem mevcudiyet-i ilahiyeyi kemal-i zuhurla, hem vahdet-i Rabbaniyeyi kemal-i vuzuhla gösterdi. Şöyle ki gördüm:"
"Bu kainat ve küre-i arz, daim işler ve büyük bir fabrika ve her vakit dolar boşalır bir han, bir misafirhanedir. Halbuki böyle işlek fabrikalar, hanlar ve misafirhaneler müzahrefatla, enkazlarla, süprüntülerle çok kirleniyorlar, bulaşık oluyorlar ve ufunetli maddeler her tarafında teraküm ediyorlar. Eğer pek çok dikkatle bakılmazsa ve tanzif edilmezse ve süpürülüp temizlenmezse, içinde durulmaz; insan onda boğulur."(1)
Allah’ın varlığının ve birliğinin zahir yani çok açık bir şekilde görülmesinin en mühim bir delili kâinattaki eşssiz nizam, muazzam icraat, harika ve mucize eserlerdir. Üstadımız burada bu muazzam eserlerinden birisi olan tanzif (temizlik) icraatını delil olarak gösteriyor.
Mesela, sürekli çalışan bir fabrika bir hafta temizlenmez ise kirden, çöpten, tozdan, enkazdan çalışılamaz hale gelir. Bu yüzden, fabrika sahibi fabrikayı her gün temizlettirir. Fabrikanın her gün düzenli bir şekilde temizlenmesi, fabrika sahibinin fabrika üzerindeki tasarruf ve varlığını çok zahir ve vazıh bir şekilde gösterir.
Aynı şekilde şu uçsuz bucaksız kâinat da bir fabrika gibi mükemmel bir şekilde çalışmaktadır. Bir günde yüz binlerce canlı ölmekte, onların cesetleri düzenli bir şekilde temizlenmektedir. Şayet denizde ve karada ölen canlıların cesetler sadece bir gün temizlenmemiş olsa, yeryüzü leşlerin kirinden ve kokusundan yaşanamaz bir hale gelirdi.
Bu kâinat sarayının bir fabrika gibi mükemmel şekilde temizlenmesi Allah’ın varlığını, birliğini ve kâinat üzerindeki tasarrufunu, yani Rububiyetini çok açık ve zahir bir şekilde gösteriyor.
Kâinattaki ve içindeki bütün icraatlar da Allah’ın varlığını, birliğini, idare ve tasarrufunu güneş gibi gösteriyor.
Kâinatın harika bir intizam, ölçü ve nizam içinde işletilmesi, her bir işinde ve icraatında mükemmel bir fayda ve hikmetin gözetilmesi, her canlıya sayısız ikramların ve ihsanların düzenli bir şekilde verilmesi, emsalsiz bir şefkat gösterilmesi, Allah’ın hem varlığını hem birliğini hem de kâinat üzerinde mutlak bir tasarruf ile hükmettiğini çok zahir ve vazıh bir şekilde göstermektedir.
Üzerinde yaşadığımız dünya gemisi, kendi ekseni etrafındaki dönüşünü yirmi dört saatte, Güneş’in etrafındaki dönüşünü ise 365 gün 6 saatte tamamlıyor. Dünyanın kendi ekseni etrafında dönme hızı yaklaşık 1670 kilometre, Güneş’in etrafındaki dönüş hızı ise 108,000 kilometredir. Buna rağmen, onun dönüşünü hiç kimse hissetmiyor ve kimse rahatsız olmuyor. Zaten hissetmiş olsaydık onun gürültüsünden hayatımız azap olurdu, hiçbir canlı yaşayamazdı.
(1) bk. Lem'alar, Otuzuncu Lem'a, Birinci Nükte.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
