"Hürriyet budur ki: Kanun-u adalet ve tedipten başka, hiç kimse kimseye tahakküm etmesin. Herkesin hukuku mahfuz kalsın, herkes harekât-ı meşruasında şahane serbest olsun." İzah eder misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
"Hürriyet budur ki: Kanun-u adalet ve tedipten başka, hiç kimse kimseye tahakküm etmesin. Herkesin hukuku mahfuz kalsın, herkes harekât-ı meşruasında şâhâne serbest olsun."(1)
Üstadımız burada hürriyetin sınırlarını çiziyor.
Hürriyet, devletin insan haklarına uygun bir şekilde tesis ettiği kanunlar haricinde hiç kimsenin, diğerlerin özgürlük alanına müdahale edememesidir. Kimse kimsenin üzerinde baskı ve tahakküm oluşturamaz ve kimse kimsenin temel hak ve hürriyetini baskı altına alıp kısıtlayamaz.
Herkesin hak ve hukuku güvence altındadır, herkes meşru ve yasal alanda şahane ve sınırsız bir özgürlük içinde olmalıdır. İnsanın hürriyeti sadece adil olan yasaları ihlal ettiğinde, meşru otorite olan devlet tarafından sınırlandırılabilir ve cezalandırılabilir. Devletin dışında kimse kimsenin özgürlüğüne müdahale edemez. Devlet de ancak adil kanunlar eşliğinde müdahale edebilir.
Devleti eline alıp kendi şahsi çıkarları doğrultusunda kanunlar vazederek insanlar üzerinde baskı ve tahakküm kurmak, Üstadımızın hürriyet tanımına uymuyor. Devlet insanların meşru hak ve hürriyeti aleyhine kanun çıkaramaz. Mesela "Namaz kılmak laikliğe aykırıdır." diye bir subayı ordudan atmak, devlet eli ile işlenmiş bir zulümdür. Ya da kendi gibi düşünmeyen bir vatandaşı fikrinden dolayı hapse atmak hakkaniyet ve adaletle bağdaşmaz. Maalesef bu adalet kavramı tam oturmadığından ve ruha tam yerleşmediğinden, İslam toplumları mazide çok sıkıntıya maruz kaldı...
İlave bilgi için tıklayınız:
- Üstad'ın ve İnsan Haklarının Işığında Fert-Devlet İlişkilerinde Adaletin Tesisi.
1) bk. Münazarat.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
Yorumlar
Devamında "لاَيَجْعَلْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا اَرْباَباً مِنْ دُونِ اللهِ nehyinin sırrına mazhar olsun." deniyor. Bu Ayetin konu ile ilgisi nedir? Ayet birbirinizi Rab edinmeyin diyor. Konu ise hürriyet hakkındadır...
“De ki: “Ey Ehl-i kitap! Sizinle bizim aramızda müşterek olan bir söze gelin: Yalnız Allah’a tapalım, O’na hiçbir şeyi ortak koşmayalım ve Allah’ı bırakıp da içimizden bazıları diğer bazılarını rab edinmesin.” Eğer yine yüz çevirirlerse, “Şahit olun ki biz Müslümanlarız” deyin.”Âl-i İmrân - 64
Bir insan diğer bir insan üzerinde kendini üstün ve etkin görüyor ve o insanı boyunduruğu altına alıyorsa bu bir cihetle birbirlerinin üzerinde Rablık taslamak anlamına geliyor. Bir birine Rablık yapan da diğerinin hürriyetini yok etmiş oluyor.
Mesela bir şeyh bir hoca bir alim kendini faziletli ve üstün görüp avam insanlar üzerinde kibir ve cebir ile tahakküm kuruyor ve avam insanların meşru özgürlüğünü kısıtlıyorsa bu avam insanlar üzerinde Rablık taslamak anlamına gelir ve ayetin yasak kapsamına girer.
Oysa büyüklüğün ve faziletin alameti mahviyet ve tevazudur insanlar üzerinde faziletfuruşluk yapıp baskı kurmak değildir. Kim kendini diğer insanlar üzerinde faziletli ve ayrıcalıklı görüyor ise bu Rablık taslamak anlamına gelir ve ayetin yasak kapsamındadır.
Nitekim Yahudi ve Hristiyanlıkta din adamları, mürşid, yol gösteren, uyaran kişiler olmanın ötesinde Allah’a nasıl kulluk edileceğine karar verebilen ve Hıristiyanlarca Allah adına affedebilen merciler olarak görülmekte, yine Hıristiyanlar tarafından Hz. Îsâ koruyan, gözeten insan üstü bir varlık olarak telakki edilmektedir. Dolayısıyla inanç esasları bakımından Ehl-i kitabın bu çağrı üzerinde dikkatle durması ihtiyacının devam ettiği kuşkusuzdur.
Kendini Rab ve İlah makamında gören ayrıcalıklı din adamlarına karşı normal insanların hukuk ve hürriyeti nasıl korunabilir. Bu sebeple İslam tevhid inancında bütün Müslümanlar eşittir kimsenin kimse üzerinde Rablık derecesine varan bir üstünlüğü yoktur dolayısı ile hürriyetçe herkes eşittir.