"Îcab, mûcibin vücuduna bürhandır." ne demektir?

Değerli Kardeşimiz;

Îcab: Bir şeyi vermek ve yerine getirmek demektir.

Mûcib: İcaba sebep olan, yani icabı yerine getiren ve gerçekleştiren şahıs ve sebep demektir.

Ortada bir îcab, yani gerçekleştirilmiş ve yerine getirilmiş bir amel ya da fiil varsa, bunun mutlaka bir de mûcibi, yani o ameli ve fiili yapanı ve yerine getireni vardır. Îcab olup da mûcibin olmaması mümkün değildir. Yani amel olup da ameli yapanın olmaması kabil değildir. Tıpkı fiilin olup da failin olmaması gibi.

"Nasıl ki, madrub, elbette dâribe delâlet eder. San'atlı bir eser, san'atkârı icab eder..." (33. Söz)

Madrub; basılmış, damgalanmış demektir. Bir kâğıda bir mühür basılması halinde o basılan mühür dâribe yani mührü basana delalet eder. Burada da darbedilen şey darbedilmekle vasıflanmış oluyor ve iki şey kendini gösteriyor: Darbeden ve darb edilen. Sanat eseri denildiğinde, bir şeyi sanat eseri olarak tavsif etmiş oluruz, onun bir sanatkârı olmalıdır ki, bu vasıf yapılabilsin. Veled denildi mi vâlid akla gelir. Yani bir çocuğu falanın veledi diye vasıflandırdığımızda da yine iki şey kendini gösterir, doğan çocuk ve doğuran ana.

Darb varsa, madrub da vardır. San’at varsa, san’atkârı da vardır. Îcab varsa mûcib de vardır. Bütün bunlar tesadüfü red, tevhidi ilan ve ispat ediyor.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü