İkinci yol ile alakalı olarak: "Öyle gördüğü ve itikat ettiği ve inandığı gibi hareket etmediği için cezası olarak aynını görecek." ifadesini nasıl anlamalıyız?
Değerli Kardeşimiz;
Bu ikinci yolda gidenler ehl-i sefahet ve ehl-i dalâlettir. Bunlar doğru yoldan saparak ahlâksızca yaşarlar. Şu var ki, bu insanlar, ölümün hiçlik olduğuna inanan küfür ehlinden farklıdırlar. Yaptıkları isyanların cezasını göreceklerini bilir, âkibetlerinin azab olduğunu bir bakıma görürler, fakat nefsin ve şeytanın esaretinden de bir türlü kurtulamazlar.
Bu kimseler, “Nasıl yaşarsanız öyle ölürsünüz...”(1) hadis-i şerifiyle haber verildiği gibi, son nefeslerinde imansız göçmüşlerse, akıbetleri inanmayanlarla aynıdır. İmanla göçmüşlerse ve günahları sevaplarından fazla ise, kabir onlar için bir haps-i ebedî olur.
Buradaki “ebedi” kelimesi çok uzun bir zaman manasındadır. Nitekim dünya hayatımızın “bekasını” ifade ettiğimizde beka kelimesi bu “hayatın devamı” şeklinde anlaşılacaktır. Yoksa dünyanın bâki olmadığı açıktır.
Müebbed hapis de olsa (haps-i ebedî), “hapis” kelimesi bir gün kurtuluşa erme manasını içinde saklar. İdam ise öyle değildir.
(1) bk. Münavi, Feyzü’l-Kadîr, 6/226.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü