"İksir", "İncizâb", "İn’ikâs" ve "İnsibağ" ne demektir?
Değerli Kardeşimiz;
İnsibağ ve in’ikas Allah Resulü (asm)'ın manevi azametinin bir şeyde yansıması ve aksetmesi demektir.
"Sahabeler ise, sohbet-i nübüvvetin in’ikâsıyla ve incizâbıyla ve iksiriyle, tarîkatteki seyr ü sülûk daire-i azîminin tayyına mecbur değildirler. Bir kademde ve bir sohbette, zâhirden hakikate geçebilirler."
"İnikas"; parlak bir ışığın şeffaf bir aynada yansıması demektir. Buradaki manası ise "Peygamber Efendimiz (asm)'in manevî feyzinin, sahabenin şeffaf mahiyet aynasında yansıması" demektir. Yani güneşin bir aynada yansıması gibi manevî güneş olan Peygamber Efendimiz (asm)'in, sahabenin ruh aynasında yansımasına inikas denir.
Allah Resulü (asm) bir aynaya baksa, o sevimli sureti ayna içinde görünür ve ayna o suret ile değer kazanır. Aynanın değeri suretinden dolayıdır. Suret gitse aynanın maddesi ayna kadar değer ifade eder. Sahabeler de birer aynadırlar, Allah Resulü (asm)'ın manevî siması yani güzel hasletleri o aynaların içinde tezahür ediyor. Hal böyle olunca sahabelerin ruh ve kalp aynasında Allah Resulü (asm)'ın risalet ve nübüvvet sureti irsiyet şeklinde yansıyor, yani o aynalara bir değer ve kıymet katıyor.
Tabiri caiz ise bir cihetle Peygamber Efendimiz (asv)'in manevî şahsiyetinin küçük bir modeli o aynaların içine yerleşiyor, onun umumi hatlarını ve azametini küçük ve mütevazı bir şekilde o aynada temsil ediyor.
Tabi aynanın büyüklük ve kabiliyeti ne kadarsa insibağ ve in’ikas da o kadar düşüyor. Meselâ; Hazreti Ebu Bekir (ra)’in ruh ve kalp aynasındaki insibağ ile bir bedevi sahabenin insibağı aynı değildir.
Allah Resulü (asm)'ın nübüvvetten gelen insibağı ile velayetten gelen insibağı aynı değildir. Nübüvvet mesleği nasıl velayet mesleğinden üstün ise nübüvvet insibağı da velayet insibağından aynı derecede üstündür. Sahabeler direkt nübüvvet insibağına mazhar olurken, sonrakiler Allah Resulü (asm)'ın veleyetin sibağı ile muhataplar. Hal böyle olunca en küçük sahabeye en büyük veli yetişemiyor.
İnsanlığın iftihar tablosu olan İki Cihan Serveri Peygamber Efendimiz (asm)'in terbiyesinde bir an bulunmak, a’lâ-yı illiyine çıkmaya kâfidir. Peygamber Efendimiz (asm)'in mübarek nazarında öyle bir iksir ve kuvvet vardır ki, insanların fıtratındaki istidatlara nazar ettiği zaman, zamansız ve müddetsiz olarak bir anda alev alıp parlıyor.
Bedevi bir Arap, onun huzurunda bir iki dakika kalmakla, bir anda o zamanın medenî kavimlerine üstad ve muallim olabiliyor. Ya da kalbi kas katı kesilmiş olan bir zalim, onun huzurunda bir an durup iman getirmekle artık karıncaya ayak basamaz hale geliyor. Bütün bunlar gösteriyor ki, Allah Resulü'nün (asm) bir an nazarı, fevkalade bir terbiye ve inkişaf veriyor. Buna en müşahhas misal, İslam'dan önceki Ömer ile İslam'dan sonraki Hz. Ömer (ra)'in durumudur.
Bir çekirdeğin ağaç olması belli bir zaman ve müddet ister, ama Allah Resulü (asm)'nün nazar tarlasında istidat çekirdekleri müddetsiz ve zamansız birden ağaç olur.
İnsibağda tam bir temessül manası vardır. Yani Allah Resulü (asv) sahabelerin ruh aynasında bütün vasıfları ile temessül etmiştir, ama aynanın kabiliyetine göre şekilleniyor.
"İncizap" çekilmeye, tesir altında ve sürüklenmeye müsait olma halidir. Yani insan vicdanında ve ruhunda çekilmeye müsait haller ve duygular vardır. Cazib ise çekilmeye müsait olan o latife ve duyguları kendine çeken şey demektir. Yani Peygamber Efendimiz (asm)'in manevî cemal ve kemali bir cazibe kaynağıdır, insanları kendine çekiyor ve onları bir anda manevî makamlara ulaştırıyor demektir.
"İksir" ise kelime olarak çok tesirli, her derde deva sayılan manevî bir ilaç ve nuranî bir eczadır. Bu iksirin tesirine maruz kalan anında canlanır, bir anada yükselir ve harekete geçer. Burada iksir Peygamber Efendimiz (asm)'in manevî iklimine verilen bir isimdir. Peygamber Efendimiz (asm)'in manevî iklimine ve iksirine maruz kalan Hazreti Ömer bir anda alay-ı illiyine çıkmıştır, oysa onu öldürmeye gidiyordu!..
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
