"İsm-i Hakîmden istimdat ve feyz-i Kur’ân’dan istifade suretinde, kalbi kabule, nefsi teslime, aklı iknaa ihzar için Dört Esas söyledik." İzah eder misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
"İstimdat" medet dilemek, yardım istemek demektir ve istimdat edenin çok ağır şartlar altında bulunduğunu ifade eder.
“Ben imanın cereyanındayım, karşımda imansızlık cereyanı var.”(1) diyen Üstad Hazretleri, iman hakikatlerine karşı bir inkâr ve ifsad faaliyetlerini aralıksız sürdüren bütün zararlı cereyanlara karşı manevi bir cihat yapmıştır. Bu manevi cihadında, içinde bulunduğu ağır şartları şöyle tasvir etmiştir:
"Elleri bağlı, zaif, hasta bir tek adama ordular taarruz ediyor..."(2)
O gün için basın ve yayın ordularından, güvenlik kuvvetlerine kadar herkes dinsizliğe ve ahlaksızlığa kuvvet verirken, Bediüzzaman Hazretleri Allah’ın inayetine güvenerek ve lütfuna dayanarak, bu manevi cihadını büyük bir kararlılıkla sürdürmüştür. Yaptığı bu cihadın bir cephesi de âhireti inkâr edenlere karşıdır. O ağır şartlarda, Allah’ın Hakîm isminden medet dileyerek ahiretin ispatına başlamış, Kur’an'dan aldığı feyz ile bu risaleyi kaleme almıştır.
Bu dersin üç ana muhatabı vardır: Kalp, nefis ve akıl.
“Kalplerin ancak Allah’ı anmakla tatmin olacağı” hakikatinden hareket ederek, öncelikle kalplere, diğer iman hakikatleri gibi, ahirete imanı da kabul ettirmek için bu Risalede çok tesirli dersler verilmiştir.
İman mahalli olan kalbin karşısında, günahları emreden, mesuliyetten kaçan, bunun için de ahiretin olmasını istemeyen bir nefis vardır. Bu ders kalbi tatmin ettiği gibi, nefse de hakiki saadetin ahirete iman etmekte ve o ebediyet diyarı için gayret göstermekte olduğunu ders vermiş, tembel bir talebe gibi oyun ve eğlenceyi ders çalışmaya tercih eden o nefsin önüne, ahiretteki ebedî zevk ve lezzetleri koymuş, onları kaybetmemesi için bu fâni ve gayrimeşru lezzetleri terketmesi gerektiğini ona kabul ettirmiştir.
Yine her mahlukuna binlerle hikmetler takan Cenâb-ı Hakk’ın ahireti getirmemekle her şeyi hikmetsiz ve abes yapmayacağını Hakîm isminden istimdat ile nazara vermiştir. Bu maksatla, bu varlık âlemindeki hikmetleri aklın önüne sermekle okuyucularının tefekkür ufkunu genişletmiş ve bütün bu hikmetlerin ahiretin varlığını iktiza ettiğini delillerle ispat etmiştir.
Dipnotlar:
1) bk. Mektubat, On Altıncı Mektup.
2) bk. Lem'alar, Yirmi Altıncı Lem'a.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü