Kur'ân'ın "Kitab-ı şeriat" olmasını izah eder misiniz?

Değerli Kardeşimiz;

"Ve insanlara hem bir kitab-ı şeriat..." (İşârâtü’l-İ’caz)

Şeriat; “yol” mânâsına gelir. “Allah’ın şeriatı” Allah’ın gösterdiği yoldur, hükümleridir, kanunlarıdır ve idare şeklidir.

Ancak “şeriat” denildiğinde daha çok, dinin hükümleri hatıra gelir. Bu yönüyle bakıldığında Kur’ân, bir emirler ve yasaklar manzumesidir. Yüce Allah, bu emirler ve yasaklarla bize istikametli hayatı göstermektedir.

Kur’an bir kitab-ı şeriattır; içinde Allah’ın hükümleri, kanunları, emir ve yasakları vardır. Bu mana Kur’an’da şöyle geçmektedir:

ثُمَّ جَعَلْنَاكَ عَلٰى شَرٖيعَةٍ مِنَ الْاَمْرِ فَاتَّبِعْهَا وَلَا تَتَّبِـعْ اَهْوَٓاءَ الَّذٖينَ لَا يَعْلَمُونَ

"Sonra biz seni din hususunda bir şeriat sahibi kıldık. Sen ona uy, bilmeyenlerin heva ve heveslerine uyma." (Casiye Suresi, 18)

Mezkûr ayetin ifadesiyle, Peygamber Efendimiz (a.s.m.)’a bir şeriat verilmiştir. Bu şeriatın bir kısım hükümleri de Kur’an’da geçmektedir. Kur’an bu cihetiyle bir kitab-ı şeriattır.

Cenab-ı Hak, Kur’an’ı Peygamber Efendimiz'e (a.s.m.), onunla insanlar arasında hükmetmesi için indirmiştir. Bu mana birçok ayet-i kerimede geçmektedir. Mesela:

إِنَّا أَنزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِمَا أَرَاكَ اللَّهُ

"Biz sana kitabı -yani Kur’an’ı- hak olarak indirdik ki Allah’ın sana gösterdiği şekilde insanlar arasında hükmedesin." (Nisa Suresi, 105)

Bu ayetten anlaşılıyor ki Kur’an’ın indirilişinin bir gayesi de insanlar arasında kendisiyle hükmedilmesidir. Bu da Kur’an’ın bir kitab-ı şeriat olduğunu gösterir.

Ancak şunu da ifade edelim ki: Şeriatın ekser hükümleri Kur’an’da değil, hadis-i şeriflerde geçmektedir. Kur’an’da geçen hükümler ana hükümler olup, bu hükümlerin uygulama şekilleri hadis-i şeriflere bırakılmış ve ekser hükümler de hadislerde zikredilmiştir.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü