Meşakkatler ve sıkıntılarla insanın istidatlarının inkişaf ve terakki edeceğinden bahsediliyor. İnsandaki bazı madenlerin işletilmesi nasıl oluyor?

Değerli Kardeşimiz;

Allah, kâinat içinde her şeye bir kemal noktası tayin etmiş ve her şeyi de o noktaya doğru sevkediyor. Bu yüzden kâinatta tekâmülü, yani basitten mükemmele doğru gidişi, bir kaide ve kanun olarak yerleştirmiştir. Kâinatta her şey bu tekâmül kanununun içindedir, hiçbir şey bundan azade değildir. Bundan dolayı hiçbir şey sabit durmuyor, yerinde saymıyor, sürekli hareket ve imtihan ile halden hâle geçip tekemmül ediyor.

Mesela, Cenab-ı Hak, dağların altına birçok ham madenleri ve cevherleri istif etmiştir. Ta ki insanlar o madenleri bulsun, işlesin ve istifade etsin. Bu madenlerin keşif ve işlenmesi ise uzun ve meşakkatli bir süreçtir. Mesela bir elmasın, elmas olması uzun bir müddet ve gayret ister, ondan sonra kıymet kazanır. Eğer elmas bu merhalelerden geçmese, ham hâli ile kalsa hiçbir zaman elmas olup, kıymet kazanamaz. Demir, kaba ve işlenmemiş hali ile insanlara hiçbir fayda vermez, ama işlenirse, medeniyetin bir temel taşı olur ve oluyor.

Bir heykel tıraş kaba saba bir taşı eline alır, onu çekiç ve keskisi ile şekilden şekle sokar. Bazen kırar, bazen döver, bazen ortadan yarar, bazen kaba yerlerini inceltir, çıkıntılarını törpüler ve hakeza. En sonunda ortaya çok kıymetli bir heykel ortaya çıkar. Başlangıçta kaba saba bir taş iken, zorlu ve meşakkatli bir süreçten sonra baha biçilmez bir sanat hâline gelmiştir.

İşte, insan da çok geniş ve mükemmel istidatlar ile dünyaya gelir, ama işlenmediği ve inkişaf etmediği takdirde hiçbir kıymet ifade etmez. Bu yüzden Allah, insandaki bu kıymeti açığa çıkarmak ve inkişaf ettirmek için, insanı imtihana tabi tutar. Bu imtihan ve işlemek esnasında insan bazı sıkıntı ve meşakkatler çeker, ama netice itibari ile kemale erer, insan-ı kâmil, halife-i arz olur ve cennete layık bir kıymet alır.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü