"O çeşit meselelerdeki şüpheler, erkân-ı imaniyenin zaafından ileri geliyor." İzah eder misiniz, gelen vesveseleri nasıl anlayabiliriz?
Değerli Kardeşimiz;
"Aziz kardeşlerim; O gece benden sual ettiniz; ben cevabını vermedim. Çünkü mesail-i imaniyenin münakaşa suretinde bahsi caiz değildir. Siz münakaşa suretinde bahsetmiştiniz. Şimdilik münakaşanızın esası olan üç sualinize gayet muhtasar bir cevap yazıyorum. Tafsilini Eczacı Efendinin isimlerini yazmış olduğu Sözlerde bulursunuz. Yalnız, kader ve cüz-ü ihtiyarîye ait Yirmi Altıncı Söz hatırıma gelmemişti, size söylememiştim. Ona da bakınız; fakat gazete gibi okumayınız."
"Eczacı Efendinin o Sözleri mütalâa etmesini havale ettiğimin sırrı şudur ki: O çeşit meselelerdeki şüpheler, erkân-ı imaniyenin zaafından ileri geliyor. O Sözler ise, erkân-ı imaniyeyi tamamıyla ispat ederler." (Mektubat, 12. Mektup)
“O çeşit meseleler” ile işaret edilen şey "imanın teferruatındaki meselelerdir." İmanın altı esası temel, diğer imana taalluk eden konular ise bu temele dayanan teferruattır. Temel sağlamsa temele dayanan teferruatla ilgili konularda şek ve şüphe oluşmuyor.
Mesela, ahirete iman esasına sağlam ve tahkiki bir şekilde iman edilmiş ise ahiretle ilgili teferruatla ilgili konularda şek ve şüphe oluşmaz. İmanın erkânı sağlamsa dinin diğer meselelerini kabul ve tasdik etmekte zorluk çekmez, her mesele için ayrıca delil istemez.
Vesvese imanın zafiyetinden dolayı gelmez. Aksine imanın teyit ve takviyesine sebep olur. Vesvese dozajını aşıp kişide karakter hâlini almadığı müddetçe teyakkuza ve tahkike sebep olduğu için iyidir.
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
