"Rahvan" ne demektir?

Değerli Kardeşimiz;

Rahvan: Farsça kökenli bir kelime olup, koşarken bir yandaki iki bacağını aynı anda atan binek hayvanlarının, biniciyi sarsmayan koşma şeklidir.

İlmi gıdaya benzeten Üstad Hazretleri, aceleci zihinlerin bilgileri hazmetmediğini, bunun için ilmi iyice hazmetmek gerektiğini ifade etmektedir.

Üstad Hazretleri Kızıl İ’caz’da şöyle der:

"Bil ki! Şüphesiz ilim bir gıdadır. Elbette ki hazmedilmesi gerekir. Rahvan ve aceleci zihin, hakikatlerin kaymağından yer. Yani hakikate varır, fakat onu almaz veya onu kazanır ve alır. Lakin hakikat onun zihninin elinde parçalanır. Çoğalmaz, genişlemez. Bilakis zihinden kaçak olarak çıkar. Sonra zihin, hakikatin parçalarını toparlar, onlardan hafızasında çoğalanların özelliklerini soyar. Hazmetmez ve büyütmez. Bilakis hakikatler kusmuk olur veya zihinde bozulur. Zihnin yüzeyselliği, elem veren bir hastalıktan daha şiddetlidir. Ey okuyucu! Zihinlerin dikkate teşvik edilmek için, bu risaleyi veciz yazarak, sizleri aciz bıraktım."(1)

Üstad Hazretleri başka bir eserinde ise şöyle buyurur:

“Âlim-i mürşid, koyun olmalı, kuş olmamalı. Koyun yavrusuna süt, kuş yavrusuna kay (kusmuk) verir.”(2)

"Rahvan" benzetmesi, burada zihnin hakikatleri yakalamada ne kadar hızlı ve aceleci bir karaktere sahip olduğuna işaret ediyor. Oysa manaların hazmı yavaş yavaş olmalıdır.

Dipnotlar:
(1) bk. Kızıl İ’caz, İstanbul 1995, Sözler Yayınevi, s. 164.
(2) bk. Mektubat, Hakikat Çekirdekleri: 32.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü