"Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm اَلتَّحِيَّاتُ kelimesiyle bütün zîhayatın ibâdât-ı fıtrîyelerini niyet edip takdim ediyor..." İzah eder misiniz, Üstad buradaki mânaları hadislerden mi çıkarmış?

Değerli Kardeşimiz;

Bu Tahiyyât, Hz. Muhammed (asm)'in Mi’rac Gecesinde Cenab-ı Hak ile yaptığı selâmlaşmasıdır. Allah ile onun arasındaki mesâfe, iki yay kadar yahut daha az kalınca (Necm, 53/9), Allah'a selâmlarını şöyle arzetti:

(Et-Tahiyyatu li’llahi ve’s-Salevâtu vet’-Tayyibâtu.)

"Bütün dualar, senâlar, malî ve bedenî ibâdetler, mülk, azamet Allah'a mahsustur."

Yüce Allah bu duaya şöyle mukâbele etti:

(Es-Selâmu aleyke eyyuhe’n-Nebiyyi ve rahmetullahi ve berakâtuh)

"Ey Nebî! Selâm da, Allah’ın rahmet ve tüm bereketleri de senin üzerine olsun!"

Hz. Muhammed (asm) şöylece yeniden söz aldı:

(Es-Selamu aleynâ ve alâ ibâdillahi’s-sâlihîn)

"Selâm bizlerin ve güzel davranışlarda bulunan Allah’ın sâlih kullarının üzerine olsun!"(1)

Yukarıda yazılan Tahiyyât, Hanefî mezhebine göre okunan şeklidir. Diğer mezhep âlimlerinin çoğu da Tahiyyâtın bu şeklini benimsemişlerdir. Bu, İbn Mes'ud'un(r.a) Resul-ü Ekrem (asm)'den naklettiği tahiyyâttır.

Tahiyyatın her bir kelimesindeki küllî mânalar zaten kelime içinde icmalî olarak var. Üstad Hazretleri sadece bu mücmel mânaları tafsil ediyor. Yoksa Üstad Hazretleri olmayan mânaları hariçten bu kelimelerin içine zerk etmiyor.

Her bir ayet ya da hadisin birçok mânası vardır. Bir kelimenin açık bir mânası olduğu gibi zımnî ve işarî mânaları vardır ki, bunların da birçok dal ve budakları bulunur. İslam âlimleri bu işarî ve remzî mânaları ilmî bir hassasiyet ile tespit edip ilan ederler.

(1) bk. Muhammed Hamidullah, İslâm Peygamberi, İstanbul 1972, I /106.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü