Risale-i Nur’da müteradif (eş anlamlı) kelimeler var mıdır?

Değerli Kardeşimiz;

Aklıselim sahibi bir kişi, Risale-i Nur'u okuduğunda kelimelerin rastgele kullanılmadığını görecek veya hissedecektir.

Bu kelimelerin farklarını bilmek bazen kolay olabilir. Bazen kelimenin zıddından hemen diğer yakın kelimeden farkı anlaşılır. Ama bazen olur ki, farkı çözmek çok zor olabilir. Hele ki çok fazla istimal edilen / kullanılan ve çok fazla yan ve mecaz mana yüklenen kelimeler, farklar ve manalar birbirine karışabilir, gizlenir.

Ayrıca her kelimeyi uygun yerde ve zamanda kullanmak gerçekten daha zordur ve vukufiyet ister. Zihinde büyük bir kavram sistemi / haritası olmalıdır. Bu ise ancak alimlerin kelamlarında ve büyük eserlerinde görülür. Bu alimlerden biri de şüphesiz Bediüzzaman Said Nursi’dir. Kendisi Arapça dilinin temel lügatinden olan "Kamus-u Muhît"’i "Sin" harfine kadar ezberlemiştir.

Şunu kabul edebiliriz ki, Risale-i Nur’da bütün kelimeler arasında fark olmayabilir. Yani müteradif kelimeler kullanılmış olabilir. Ama bu kelimelerin çok olmadığını düşünüyoruz.

Bazı kelimeler, ilk başta aynı manada olduğu düşünülebilir. Ama dikkatlice araştırıldığında arada bazen derin ve ince mana farkları olduğu görülür. Bu tür kelimeler çoktur. Sadece misal olarak; akıl ile dimağ, şahsı manevi ile şahsiyeti manevi, misil ile misal, seyeran ile seyelan, deveran ile cevalan, vukuf ile rüsuh kavramları gibi... Bunlar Risale-i Nur'da geçen kelimelerden sadece birkaçı...

"Buna şahid istersen lügatın teceddüd ve tagayyüratının ve iştirak ve teradüfün sırlarına müracaat et."(1)

Mana farklarını metin uzamasın diye burada girmedik. Bu kelimeler veya diğer birbirine yakın kelimeler arası mana farkları için sitemizde "Kavram Açıklamaları" kategorimizdeki içerikleri inceleyebilirsiniz.

(1) bk. Muhakemat, Birinci Makale (Unsuru'l-Hakikat), Beşinci Mukaddime.

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü