İkinci Makam, Sekizinci Kelime

Mevt, fena, adem ve zeval tabirleri arasında mana farklılıkları var mıdır?
"Hayat, ona zatîdir. Zatî olan, zail olamaz. Evet, ezelî olan, elbette ebedîdir. Kadim olan, elbette bakidir. Vacibü’l-vücut olan, elbette sermedidir." İzah eder misiniz?
"Ezelî olan, elbette ebedîdir. Kadim olan, elbette bakidir." Ne manaya gelmektedir?
Vacibül vücut olmakla, nasıl sermedi olunuyor?
"Evet, bir hayat ki, bütün vücut, bütün envarıyla onun gölgesidir; nasıl adem ona arız olabilir?" İzah eder misiniz?
"Evet, bir hayat ki, vacib bir vücut onun lazımı ve ünvanıdır; elbette adem ve fena hiçbir cihetle ona arız olamaz." İzah eder misiniz?
"Evet, bir hayat ki, bütün hayatlar mütemadiyen onun cilvesiyle zuhura gelir." İzah eder misiniz?
Kâinatın sabit hakikatleri ne manaya gelmektedir? Bu sabit hakikatlerin Cenab-ı Hakk’a istinat etmesini, onunla kaim olmasını ve ona hiçbir cihetle fena ve zevalin arız olmamasını nasıl anlamalıyız?
Hayatın kesrete vahdet vermekle dağılmaktan kurtarmasını ve bunun Allah’ın "hayat" sıfatının baki olduğunu göstermesini izah eder misiniz?
"Öyle hadsiz lemeat-ı hayatiye bir cilvesi olan hayat-ı vacibeye, zeval ve fena yanaşamaz." İzah edip, mevcudatın zeval ve fenasının Cenab-ı Hakk’ın ve vücub-u vücuduna ve hayatının ölümden münezzeh olduğuna şehadetini bir misalle açabilir miyiz?
Hz. İbrahim'in Nemrut’a karşı imate ve ihya davası ne demektir? Burada cüz’i imate ve ihyadan külli imate ve ihyaya geçmek ne demektir?
"Evet, şu mevcudat, ayinelerdir. Fakat zulmet nura ayine olduğu gibi..." Zulmetin nura ayine olması ile ilgili bir iki misal verebilir miyiz?
"Çok cihetlerle zıddiyet noktasında ayinedarlık ederler." Mevcudatın zıddiyet noktasında Cenab-ı Hakk’ın esmasına ve sıfatlarına ayine olmasını misallerle izah eder misiniz?
"Evet, zeminin yüzü ve yüzündeki eşcarın kıştaki vaziyet-i fakiraneleri ve baharda şaşaa-paş olan servet ve gınaları, gayet kati bir surette, bir Kadir-i Mutlak ve Ganiyy-i Alel-Itlakın kudret ve rahmetine ayinedarlık eder." İzah eder misiniz?
"Veyse’l-Karanî gibi şöyle münacat ederler, derler ki: Ya İlahenâ! Rabbimiz Sensin.

« Önceki Kategori

Sonraki Kategori »