İkinci Mebhas, Birinci Nükte
İçerikler
-
"İnsan, kâinatın ekser envaına muhtaç ve alakadardır. İhtiyâcâtı âlemin her tarafına dağılmış, arzuları ebede kadar uzanmış..." Bu konuyu biraz açıklar mısınız?
-
İnsan, kâinatın bütün envaıyla ne cihette alakadardır?
-
"Hakiki Mabud olacak; yalnız, her şeyin dizgini elinde, her şeyin hazinesi yanında..." Burada mabudiyete ancak Allah’ın layık olduğuna dair ehemmiyetli dersler veriliyor. Bu izahların insan konusuyla münasebetini biraz açar mısınız?
-
"İşte ey insan! Eğer yalnız ona abd olsan, bütün mahlukat üstünde bir mevki kazanırsın. Eğer ubudiyetten istinkâf etsen, âciz mahlukata zelil bir abd olursun..." Devamıyla izah eder misiniz?
-
"Eğer yalnız ona abd olsan, bütün mahlukat üstünde bir mevki kazanırsın." cümlesini izah eder misiniz; "Mevki kazanmak" nasıl oluyor?
-
"Eğer enaniyetine ve iktidarına güvenip tevekkül ve duayı bırakıp, tekebbür ve davaya sapsan..." Davaya sapmak ne demektir, izah eder misiniz?
-
"Birisi, icad ve vücud ve hayır ve müsbet ve fiil cihetidir. Diğeri, tahrib, adem, şer, nefy, infial cihetidir." İnsandaki iki cihetin izahını yapar mısınız?
-
İnsanın "arıdan, serçeden aşağı, sinekten örümcekten daha zayıf" olması ne demektir? Halbuki, medeniyet harikalarıyla diğer canlılardan çok daha ileri noktalara gidebiliyor?
-
"İkinci cihet itibariyle; dağ, yer, göklerden geçersin. Onların çekindiği ve izhar-ı acz ettikleri bir yükü kaldırırsın. " cümlesinde nazara verilen "yük" nedir? Sözü edilen o büyük mahluklar bu yükü niçin yüklenememişler?
-
"Mesela küfür bir fenalıktır, bir tahriptir, bir adem-i tasdiktir. Fakat o tek seyyie, bütün kâinatın tahkirini ve bütün esma-i İlahiyenin tezyifini, bütün insaniyetin terzilini tazammun eder..." Devamıyla izah eder misiniz?
-
"Nefs-i emmâre, tahrip ve şer cihetinde nihayetsiz cinayet işleyebilir. Fakat icat ve hayırda iktidarı pek azdır ve cüz’îdir." ifadesini açar mısınız?
-
Enaniyet ile nefse itimattan vazgeçmeyi ve istiğfar ederek tam abd olmayı açıklar mısınız?
-
"يُبَدِّلُ اللهُ سَيِّاٰتِهِمْ حَسَنَاتٍ sırrına mazhar olur." kısmını, ayet-i kerime hakkında bilgi vererek açar mısınız? Bir insanda nihayetsiz kabiliyet-i şerrin, nihayetsiz kabiliyet-i hayra inkılap etmesi nasıl olur?
-
"Ahsen-i takvim kıymetini alır, âlâ-yı illiyyîne çıkar. " cümlesinde, "ahsen-i takvim kıymetini almak", aynı zamanda "âlâ-yı illiyyîn makamına çıkmak" olarak ifade ediliyor. Bu kıymete ermek ve böyle bir makama çıkmak, dünyada mı olacaktır, ahirette mi?
-
"İşte, ey gafil insan! Bak Cenab-ı Hakk'ın fazlına ve keremine! Seyyieyi bir iken bin yazmak, haseneyi bir yazmak veya hiç yazmamak adalet olduğu halde..." cümlesini devamıyla açıklar mısınız?
-
Cehennemin ceza-yı amel, cennetin ise fazl-ı İlahi olmasını açıklar mısınız?