İkinci Mebhas, Dördüncü Nükte
İçerikler
-
Dördüncü Nükte’de insan, nazik ve nazenin bir çocuğa benzetiliyor. "Zafında büyük bir kuvvet ve aczinde büyük bir kudret olduğu" nazara verilerek, bu sebeple "şu mevcudatın ona musahhar olduğu" ifade ediliyor. Bunu nasıl anlamalıyız?
-
"Eğer insan zaafını anlayıp, kalen, halen, tavren dua etse ve aczini bilip istimdad eylese,.." İzah eder misiniz?
-
"İşte, insan dahi, Hâlıkının rahmetini inkâr ve hikmetini itham edecek bir tarzda, küfran-ı nimet suretinde, Karun gibi اِنَّمَاۤ اُوتِيتُهُ عَلٰى عِلْمٍ yani 'Ben kendi ilmimle, kendi iktidarımla kazandım.' dese, elbette sille..." izah eder misiniz?
-
"Demek şu meşhud saltanat-ı insaniyet ve terakkiyat-ı beşeriye ve kemalat-ı medeniyet, celb ile değil, galebe ile değil, cidâl ile değil;.." diye başlayan yeri detaylıca izah eder misiniz?
-
"Evet, bir gözsüz akrep ve ayaksız bir yılan gibi haşerata mağlup olan insana bir küçük kurttan ipeği giydiren ve zehirli bir böcekten balı yediren, onun iktidarı değil, belki onun zaafının semeresi olan teshir-i Rabbânî ve ikram-ı Rahmânîdir." İzahı?
-
"Ey insan! Madem hakikat böyledir. Gururu ve enaniyeti bırak. Uluhiyetin dergâhında acz ve zaafını, istimdat lisanıyla; fakr ve hacatını, tazarru ve dua lisanıyla ilan et ve abd olduğunu göster." cümlelerini izah eder misiniz?
-
"Ve حَسْبُنَا اللهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ de, yüksel." ayet-i kerimenin manası ve konuyla münasebeti hususunda bilgi verir misiniz?
-
"Hem deme ki: 'Ben hiçim; ne ehemmiyetim var ki, bu kâinat, bir Hakîm-i Mutlak tarafından kasdî olarak bana teshir edilsin, benden bir şükr-ü küllî istenilsin?'..." sualiyle başlayan üç paragrafın izahı nasıldır?
-
"İnsan, şu hikmetli mevcudatın belagatli bir lisan-ı natıkı,.." ibaresini nasıl anlamalıyız?
-
"Ey insan! Sen, nebati cismaniyetin cihetiyle ve hayvani nefsin itibarıyla sağir bir cüz, hakir bir cüz’î, fakir bir mahluk, zayıf bir hayvansın..." ifadesini izah eder misiniz?
-
"İnsaniyet cihetinde, abdiyetin içinde bir sultansın ve cüz’iyetin içinde bir küllîsin; küçüklüğün içinde bir âlemsin." cümlesini açar mısınız?
-
Ahsen-i takvim ne demektir? İnsanın esfel-i sâfilîn veya a'la-yı illiyinde bulunması ne demektir ve nasıl olmaktadır?
