"Şu eserimde üstadım Kur’ân’dır, kitabım hayattır, muhatabım yine benim." cümlesini nasıl anlamalıyız? Bilhassa "kitabım hayattır" sözünden kastedilen nedir?
Değerli Kardeşimiz;
"Şu eserimde üstadım Kur'ân'dır, kitabım hayattır, muhatabım yine benim. Sen ise, ey kari, müstemisin. Müstemiin tenkide hakkı yoktur. Beğendiğini alır, beğenmediğine ilişmez. Şu eserim, mübarek Ramazan'ın feyzi olduğundan, ümit ederim ki, inşaallah din kardeşimin kalbine tesir eder de lisanı bana bir dua-i mağfiret bahşeder veya bir Fatiha okur." (Sözler, Lemeât, İfade-i Meram)
Lemeât adlı eserin yazılış şekli nesir ile nazım arası bir tarzda olduğu için, anlaşılması biraz daha dikkat ve tetkik istiyor. Üstad Hazretleri bu zorluk ve müşkül olma hâlinin sebebini, kendine mahsus ve kendine hitap edilen bir ders olmasına bağlıyor. "Yani kendimle bir hasbihal olduğu için, birinci muhatap kendim ve nefsimdir, başkaları dinleme makamındadır. Öyle ise dinleme makamında olan birisinin bu müşkül ve zorluklardan dolayı tenkit etme hakkı yoktur." demek sureti ile mazeretini ifade etmiş oluyor.
"Kitabım hayattır" ifadesinden, Üstad'ın Hutbe-i Şamiye'de de ifade ettiği gibi, "Ben bu zaman ve zeminde, beşerin hayat-ı içtimaiye medresesinde ders aldım ve bildim ki:.." içtimai ve toplum hayatı anlaşılabilir. Zira alaylı ve mektepli denilen iki sınıfın ilgilendikleri hedef bir olsa da, beslendikleri kaynak farklı olabilir. Üstad'ımız bu bilgileri medreseden ziyade hayat kitabından ders aldım. Yani medrese kimliğinden ziyade içtimaiyat kimliğini ön plana çıkarmaktadır.
İkinci bir mana da şöyle olabilir: "Lemeât adlı eser hayatımın bir kitabıdır." şeklinde anlamak mümkündür. Yani Lemeât âdeta Üstad Hazretlerinin hayatının bir hülasası ve Risale-i Nur gibi harika bir eseri meyve veren bir hâlidir, diyebiliriz. Şu gelen ifadeler de bu hakikate çok güzel bir serlevha hükmündedir:
"Hem bu eser, kendisinden on sene sonra çıkan ve yirmi üç senede tamamlanan Risale-i Nur'un mühim eczalarına bir işaret-i gaybiye nevinden müjdeli bir fihrist hükmündedir." (bk. age., Tenbih)
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü