"Üslûbun esasları üçtür." Risale-i Nurlar hangi kısma giriyor, izah eder misiniz?
Değerli Kardeşimiz;
"Zira üslûbun esasları üçtür:
"Birincisi: Üslûb-u mücerrettir. Seyyid Şerif'in ve Nasıruddîn-i Tûsî'nin sade olan ma'raz-ı kelâmları gibi."
"İkincisi: Üslûb-u müzeyyendir. Abdülkahir'in Delâilü'l-İ'câz ve Esrarü'l-Belâga'sındaki müşa'şa ve parlak kelâmı gibi."
"Üçüncüsü: Üslûb-u âlîdir. Sekkâkî ve Zemahşerî ve İbn-i Sina'nın bazı muhteşem kelâmları gibi. Veyahut şu kitabın mealindeki Arabiyyü'l-ibare, lâsiyyema Makale-i Sâlisedeki müşevveş, fakat muhkem parçaları gibi. Zira mevzuun ulviyeti, şu kitabı üslûb-u âlîye ifrağ etmiştir. Yoksa benim san'atımın tesiri cüz'îdir."
"Elhasıl: Eğer ilâhiyat ve usul bahis ve tasvirinde isen, şiddet ve kuvvet ve heybeti tazammun eden üslûb-u âlîden ayrılmamak gerektir."
"Eğer hitabiyat ve iknaiyatta isen, ziynet ve parlaklık ve tergib ve terhibi tazammun eden üslûb-u müzeyyeni, elinden gelirse elden bırakma. Fakat gösteriş ve tasannu ve avam perestane nümayiş etmemek gerektir."
"Eğer muamelât ve muhaverat ve âlet olan ilimlerde isen, vefa ve ihtisar ve selâmet ve selâset ve tabiîliği tekeffül eden ve sadeliğiyle cemal-i zatiyeyi gösteren üslûb-u mücerrede iktisar et."(1)
Muhakemat, Sünuhat, Münazarat, Hutbe-i Şamiye gibi eski eserler üslûb-u âlî sınıfından oluyor. Çünkü konu içinde Üstadımız bu hususu şu şekilde belirtiyor: “Veyahut şu kitabın mealindeki Arabiyyü'l-ibare, lâsiyyema Makale-i Sâlisedeki müşevveş, fakat muhkem parçaları gibi. Zira mevzuun ulviyeti, şu kitabı üslûb-u âlîye ifrağ etmiştir. Yoksa benim san'atımın tesiri cüz'îdir.”
Risale-i Nur ilahiyat ve usul üzerine gittiği için, sınıf olarak üslûb-u âlîden olmak gerekiyor. Çünkü Üstadımız “Eğer ilâhiyat ve usul bahis ve tasvirinde isen, şiddet ve kuvvet ve heybeti tazammun eden üslûb-u âlîden ayrılmamak gerektir.” demektedir.
Risale-i Nur'un bir yönü de ikna olduğu için, üslûb-u müzeyyen kısmına girmektedir. Yani Risale-i Nur'u tam bir sınıfa yerleştirmek mümkün görülmüyor, her üç sınıfı cem etmiş gibi duruyor.
(1) bk. Muhakemat, İkinci Makale (Unsur-u Belâgat), On İkinci Mesele.
İlgili ders videosu için tıklayınız:
- Prof. Dr. Şadi Eren, Muhakemat Dersleri (36. Bölüm).
Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü
