Üstad Bediüzzaman'ın boydan çekilmiş resimleri öğretici kategorisinde midir?

Değerli Kardeşimiz;

"Bediüzzaman'ın sağlığında neşredilmiş olan Tarihce-i Hayat'ında, kendisine ait bazı resimlerin basılmasına izin vermiş olmasından, yukarıda beyan ettiği üç gâyenin dışında kalan ta'limî (didaktik yani öğretici) maksadlara hizmet edecek olan fotoğraflara cevaz veriyor gözükmektedir. Onun mevzuya önceki şârihlerden farklı bir bakışının olduğu söylenebilir. Zîra, eski kitaplarda umumiyetle meseleye, putperestlik ve menhî tâzim açısından bakıldığı, yasağın sebepleri hep bu açıdan değerlendirilmiş olduğu halde, Bediüzzüman, bu kadim çerçeveden dışarı çıkarak, resim ve fotoğrafın günümüzdeki yaygın kullanılış sahaları açısından da değerlendirmiş, eski yorumlara sıkı bağlı kalındığı takdirde gözden kaçabilecek yönlerine dikkat çekmiştir: Resim zulme, riyaya, hevesât-ı nefsaniyeye alet edilmektedir. Sadece uhrevî değil, dünyevî hayatı da menfi yönlerde etkilemektedir." (1)

Haram kılınan resimlerle, öğretici mahiyette olan resimler ve fotoğraflar aynı kefeye konulmamalıdır. Günümüzde resmi işlemlerde, ihtiyaca binaen kullanılan alanlarda ,öğretici ve talim amaçlı kullanımlarda dini açıdan bir sakınca yoktur. Üstad Hazretlerinin resimleri de öğretici amaçlı olduğu için haram kapsamına girmiyor.

1961 yılında uzaya çıkılmışken, o dönemde yaşamış ve milyonlarca insanın imanının kurtulmasına vesile olmuş bir müceddidin kimliğini ifade etme açısından bir resminin olmaması düşünülemez. Bu yüzden bir anlamı ile otobiyografi hükmünde olan Tarihçe-i Hayat'ta ona ait bazı resimlerin yayımlanması gayet tabi, talimi ve didaktik denilebilir.

Bugün elimizde Üstad Hazretlere ait resimlerinin olması büyük bir otobiyografidir, denilebilir.

Otobiyografi, bir düşünürün, bir sanatçının, bir sporcu ya da tanınmış bir kişinin, kendi yaşam öyküsünü anlattığı edebî türdür. Otobiyografilerde yazar kendine ait sanat eserleri, düşünceleri ve yapmış olduğu ya da katkısının olduğu önemli işleri aktarır. Bu yazılı anlatım türü aynı zamanda iyi bir belgeseldir. Bu alanda çalışacaklara ve yazarın yaşadığı dönemin özelliklerine kaynaklık eder.

(1) bk. Prof. Dr. İbrahim CANAN, Kütub-i Sitte Tercüme ve Şerhi.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Bir hadiste: "Şu resimleri yapanlar kıyamette kendilerine, yaptığınızı canlandırınız, denilerek cezalandırılacaklardır." Ancak evlerimizde Bediüzzaman, Mevlana veya Fatih Sultan Mehmet'in resimleri bulunabiliyor. Resimlerini yapmak ve asmak konusunu açar mısınız?

Selam ve dua ile...
Sorularla Risale Editörü