Allah sıfatı ile her yerde hazır ve nazırdır. Peki zatı ile de öyle midir veya öyle olabilir mi? Risalelerde bu konuda bilgi var mı?

Peki içinde değil ise ki verilen temsili örnekler misali öyle ise kainatın dışında, haricinde  midir?  Kainatın haricinde olduğunu idda edenler olduğu gibi, haricinde de denilemez diyenler var. Her iki görüş sahipleri de iddalarını yine aynı cümlelerle ortaya koyuyorlar üstelik. Misal hiç bir kainatın hiç bir ciğetinde değildir ifadesini, bazıları ne içinde ne dışında değildir mamasında anlıyor, bazıları da içinde hiçbir yerde değildir manasında anlıyor yani dışında değildir denilmemiş kabul ediyor. Şu halde içinde olmadığı konusunda görüş ayrılığı yok. Fakat dışında denilir mi denilmez mi konusunda ehli dikkat ve tefekkür ve ehli tahkik ve müdakkik zatlar dahi farklı anlama biçimlerine sahiptirler .  Böylesi bir mevzuda hem de marifetullah denilince en birincil hemfikir olunması lazım gelen bir hususta , aynı cümlelerden birbirine tamamen farklı manlar çıkarıp farklı anlama biçimleri son derece ilginçtir. Ve bu mevzuya dair suallere çoğu cevap alamıyoruz. Çünkü cevaplar başkalarının cevapları ile ters düşüyor. Kimse de cemaat içinde görüş farklılığı olan konularda yorum yapmak istemiyor. Soru basit cevap zor mevzu.  Heryerde içinde mi sorusu sual ediliyor. Dışında mı değil mi sorusunu buyurunuz neşrediniz ve izah ediniz. Asıl izah edilmesi lazım gelen sual budur. Bu mevzuda herkes sağ ında solunda her gün çay içtiği en yakınlarında hatta ders dinlediği kişiler arasında farklı algılama biçimleri olduğunu anlayınca.... Bu mevzuya dair görüş beyan etmekten kaçınıyor.  Çünkü ister dışında kabul edin, ister dışında da değildir ya da öyle denilemez kabul edin her iki seçenekte de itirazlar reddiyeler , külliyattan deliller ile ortaya konulacak.  Bence içinde olduğunu kabul etmek nasıl ve ne derece bir kusurat ise ya da bir bilgisizlik ise, dışında olduğunu veya olmadığını hangisi hatalı anlama biçimi ise kabul etmek aynı derece bir kusurattır. İşte bu yüzden kimse diğer anlama biçimleri ehlini kusurat ile itham etmiş gibi bir duruş sergilememek adına, bu suali pas geçmek yolunu tercih ediyor.  Son derece ilginçtir bu. Ehl-i havas böyle bir mevzuda mutabık değilse,  avam ne yapsın hangi izaha istinaden hangi görüşü kabul etsin içeleştirsin.  Eskiden beri bu mevzuda faklı İslâm alimleri de farklı görüşler ortaya koymuşlar gibi bir durum var sanki, dolayısı ile elcevap kısmı zor olan kısım bu kısım.  Madem içinde mi değil konusu tetkik edilebiliyor izah edilebiliyor, buyurunuz dışında mı değil mi mevzusunu da tetkik edip izah ve ispat ediniz.